Globallashuv sabab tobora chuqurroq ildiz otib, qulochini yoyib borayotgan ommaviy madaniyat turli mamlakatlar milliy ma’naviyatiga jiddiy zarba berayotir, desak mubolag’a bo’lmaydi. Batafsil MILLIYLIKDAN AYRICHA MODA MADANIYATSIZLIK BELGISI EMASMI?
Саломлашувда гап кўп
Ёшлар билан ўтказилаётган тадбирлардан бирида ёши кексароқ одам сўзга чиқди-ю, саломлашув одоби ҳақида сўз бошлади. Шунда тадбирда тўпланган айрим ёшлар юзларини буриштириб, лабларини чуччайтириб: “Ҳарқалай, энди саломлашиш одобини ўргатишмагани қолганди. Batafsil Саломлашувда гап кўп
“Қиз болани ўқиши шартмас” ми? ёҳуд балоғат остонасида орзулари завол топаётганлар
Ўғлим бу йил мактабни битирди. Орзулари бир олам. Чел элда ўқишни, дунё кезишни орзу қилади. 5 та йўналиш бўйича институтларга ҳужжат топширди. Ҳозир қаттиқ тайёрланяпти. Ахир, ҳадемай энг ҳаяжонли, келажаги учун муҳим бўлган имтиҳонлар бошланади. Batafsil “Қиз болани ўқиши шартмас” ми? ёҳуд балоғат остонасида орзулари завол топаётганлар
Тешиктош – инсоният тарихининг кўзгусидир
Давронлар ўзгаради, бошлар эгилади, давронлар ўзгаради, тошлар емирилади. Аммо, тошлар шундай қудратга эгаки, улар гўё абадиятдан ҳикоялар сўзлаётгандек. Тафаккур қилинса, тошлар бизга ҳикмат сўзлайди. Фақат, унинг мағзини чақиб олиш, идрок этиш лозим. Шу маънода Сурхондарёнинг Бойсунидаги Тешиктош ғори мана неча асрларки, одамларга ўзликни англаш билан боғлиқ сабоқ беради.
Тешиктош ғори Бойсун тоғ тизмасидаги ғорда жойлашган бўлиб, ғор Мачайдаги Зовтолош сой дарасида денгиз сатҳидан 1500-1600 метр баландликда жойлашган. Унинг буйи 7, эни 20, узунлиги эса 21 метрни ташкил этади. Ғорнинг шифти тешик бўлгани учун гулхан ёқилса, тепадаги туйнукдан чиқиб кетаверган. Ғорда 1,5 метр қалинликда 5 маданий қатлам бўлиб, ҳар қатламдан биттадан, баъзиларида эса иккитадан, диаметри 40 сантиметр, сатҳи 2 метрга етадиган гулхан қолдиқлари топилган.
Айниқса, Тешиктош ғоридан топилган қадимги одам қолдиқлари халқимизнинг қадим илдизларга эга эканини ифодалайди. Бу ерга ҳар йили кўплаб сайёҳлар ташриф буюради.
Тешиктош ғори шунчаки сайёҳлар учун томоша маскани эмас, балки илмий доира вакилларини ҳам доимий мулоҳазага, мунозарага чорлаб келади. Археолог Окладников бу ғордан 8-9 ёшли боланинг бош ва склет суякларини топган. 1949 йилда антрополог Герасимов бош суяги асосида Тешиктош одамининг юз тузилишини тиклаган. 1973 йили антрополог Алексеев Тешиктош одамини тўла ўрганиб чиққан. Унинг фикрича, склет аёл кишиники бўлиб, инсон еволюциясининг неандертал фазасига мансуб. Шундан сўнг, инсоният тарихида сўз борганида , албатта, тешиктош ғори тилга олинади.
Бугун юртимизда тарихни ўрганиш, уни тадқиқ этиш борасида катта ишлар олиб борилмоқда. Илмий изланишлар албатта олға сурилаётган фаразларга ойдинлик киритади. Аммо, неандертал боладай қадимий одамзод наслининг айнан юртимизда топилгани барчамизга ифтихор бағишлайди. Зотан, дунё тамаддунига ўз ҳиссасини қўшган она заминимиз, одамзоднинг илк наслини ҳам ўз қучоғида улғайтирган, камол топдирган.
ДОҒ
Болажонларнинг қишлоқ кўчасида тўп суриб, мириқиб яйраши узоққа чўзилмади. 4-синфни тамомлаган Дамиржон тепган тўп яна 70 ёшдан ошган Барот бобонинг ҳовлисидаги гулзорга тушди. Дамиржон болалик қилдими, уйнинг деразаси ортидан Барот бобонинг кузатиб турганини кўрмай, эндигина суғорилган гулзорга кирди. Барқ уриб турган гулларни пайҳон қилиб, бетартиблик билан гулзорга кириб, тўпни олди. Сўнг лойчил оёқларини Барот бобонинг ҳовлисига “тап-тап”лаб қоқди-да, шундоқ дарвозадан кўчага отилаётганда, “қармоқ”қа илинди. Batafsil ДОҒ
Хотирангиз неча байт?
Бир донишмандга бир одам ўғлини олиб келиб, “Тақсир, бу боламиз уч кунлик қачондан тарбиялашни бошлай?”, – дебди. Қандай жавоб бўлганини ҳам билсангиз керак?
“Тарбияга анча кечикибсиз, туғилмасдан олдин бошлаш керак эди”,-деган экан донишманд. Batafsil Хотирангиз неча байт?
Bolamizga o‘rnak bo‘laylik!
Dunyoning lazzatlaridan biri bu kitob mutolaa qilish desak mubolag’a bo’lmaydi. Bu satrlarni ko’zdan kechirib chiqish yoki til uchida o’qish emas, balki yozuvchining qahramonlari hayotida yashab ko’rish, jumlalarda yashirin hislarni uqib olishdir. Batafsil Bolamizga o‘rnak bo‘laylik!
Яхшиликлар сизга бўлсин, азиз дугонам!
“…Устига-устак шифохонага борган келинчакка очликдан саломатлигига зарар етгани айтилган. Очликнинг сурункасига давом этиши оқибатида юрак хасталиги авж олгани ташхиси қўйилган.”
Bolangizga oʻrnak boʻling!
Dunyoning lazzatlaridan biri bu kitob mutolaa qilish desak adashmagan bo’lamiz. Bu kitobdagi satrlarni ko’zdan kechirib chiqish yoki til uchida o’qish emas, balkim yozuvchining qahramonlari hayotida yashab ko’rish, jumlalarda yashirin hislarni uqib olishdir. Kitobni sevgan insondan yomonlik chiqmaydi, xalqning dushmani, loqayd, beparvo bo’lib voyaga yetmaydi, aksincha, Vatanga muhabbat, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat tuyg’ularini yuksaltirib, yaxshilik hamda ezgulikka qarab kamol topadi. To’g’ri, birinchi o’rinda bolaga kitobni, mutolaa zavqini o’rgatish uchun ota-onaning roli ahamiyatlidir. Bu haqiqat! Biroq oramizda shunday insonlar borki, ular bolalariga kitob o’qish yoki xarid qilib berishdan ko’ra, yig’laganda telefon bilan ovutishni afzal ko’rishadi. Inson asli tabiatan shunaqa oson yo’lni qidiradi, dangasalikni xush ko’radi. Bolani kitobga oshno qilishning eng maqbul yo’li unga o’rnak bo’lishdir. Siz bugunning o’zida sinab ko’ring va natiajasini darrov ko’rasiz.
Telefon titkilashga o’rganib qolgan, o’qish va uqish mashaqqati bo’lmagan videolar hamda o’yinlarga berilgan bolaning miyyasida kitob mutolaasi ortiqcha qiyinchilik tug’dirgandek tuyuladi. Lekin kitob bolaga bilim, ma’lumot ulashishdan tashqari uni tarbiyalaydi ham. Qolaversa asar voqealaridan o’rnak oladi, xulosa qilishga undab, tasavvur olamini kengaytiradi. Kitob o’qigan bola do’stlariga qaysidir o’yinda rekord o’rnatgani bilan emas, kechasi bilan kitob o’qigani, o’qishga berilib tugatib qo’ygani bilan maqtanadi. Kitobning foydasi va bizga manfaati ham ana shunda!
Shahnoza Jalilova
Бухорода Ёш лидерлар форуми
- Туркий давлатлар ташкилоти Бош котиби – Б.Амреев, Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлиги директори, сенатор – Алишер Саъдуллаев, Бухоро Вилояти ҳокими – Ботир Зарипов Туркий давлатлар ташкилотига аъзо мамлакатлар ёшлари иштирокида IV Ёш лидерлар форуми бошланди.