Архив за месяц: Май 2024

Ma`naviyat va ma`rifat

JADIDCHILIKNING BUYUK NAMOYONDASI

 

Jadid adabiyoti namoyonda buyuk adibimiz, o`zbek romanchiligi maktabining asoschisi Abdulla Qodiriy badiiy dahosi bilan yaratilgan yetuk asarlar milliy o`zligimizni anglashga bugun ham beqiyos kasb etmoqda.                                                                       Sh.Mirziyoyev

XX asr o`zbek adabiyotining mumtoz namoyondasi, iste`dodli adib A.Qodiriy o`zbek romanchilik maktabining asoschisi sanaladi. Uning asarlari o`zbekning har bir xonadonida kirib bordi, har bir o`zbek kitobxonining sevimli asarlari qatoridan o`rin oldi. A.Qodiriyning nomi asarlari bilan jahonga tanildi.

A.Qodiriy ijodining dastlabki namunalari, millatparvarlik ruhida yozilgan bo`lib, jadidchilik g`oyalari bilan sug`orilgan edi.

Har bir millat hayotida uning taqdiri-bu dunyoda yashashga haqli yoki haqsiz ekanligi hal bo`ladigan burilish nuqtasi bo`ladi. Ma`lum bir xalq orasidagi dunyo tamadduni rivoji his etadigan, dunyoda Parvardigori egam in`om aylayotgan va ilg`or mamlakatlarda anglanib, amalga oshirib borilayotgan taraqqiyot amallarining rivojini fahmlaydigan, vatanning taqdirini o`zi belgilamog`i yo`lida qat`iyat va fidokorlik ko`rsata oladigan, kechagi kundan shirin-u achchiq dars olib, bugunning suratini aniq ko`radigan, bugunga ertaning ezgu urug’ini socha oladigan kuchlar Vatanparvarlarning sa’i-harakati bu yo`lda hal qiluvchi o`rin tutadi. Bir qarashda bu kuchlar kam ko`rinsa ham, fidoyiliklari, sobitliklari va jonbozliklari tufayli o`y-u fikrlari, bezovtaliklari elaro ildiz ota boshlandi. Chunki ular Vatanning or-nomusi uchun kurashdilar.

Ular beayov zamondan millatning haq-huquqini, qadr-u qimmatini talab etadilar va bu yo`ldan hayiqmay boradilar. Chunki bunday kurashdan mosuvo xalqni bora-bora vaqtning beayov dovullari yo`qlikning qora puchmoqlari sari uchirib ketishini har lahzada his etib turadilar. Dunyo o`zini anglab yashagan, birovga mute bo`lmagan xalqqagina zamonlar osha mangu yashash huquqini beradi.

Bu vatanparvar kuchlar taqdir taqaqozi bilan mag`lubiyatga uchrasa ham, ta`qib ostiga olinib, jisman yo`q etilsa ham, xotiralardan tamoman yuvib tashlashga zo`r berib urinilsa ham, ularning jasorati xalqning mudom uyg`oq ongiga, Vatan havolariga ozodlig-u Erk bo`ylarini tarab, zo`ravonlarga bo`yin egishni or biladigan yangi-yangi millat farzandlarini dunyoga keltiradi. Chunki millat haqiqat yo`lida kurashgan insonlarning ezgulik sari intilishlari uzilib qolmaydi. Ular Tangri taolloning inoyati bilan, zo`ravonlikning istibdodining rad etadigan xassos yuraklarda asrlar osha qayta yaralaveradi. Qodiriy xalqning or-nomusi uchun kurashgan qadrtalab o`zbeklarning eng jasoratli va muhimi, eng iste`dodli vakilidir. Biz millati uchun kurashgan or-nomusli buyuk insonlarning farzandlarimiz. Qodiriy asarlari bir kam dunyoning ko`ziga tik qarab yashashni o`rgatadi.

A.Qodiriy -o`zbekning dardlarini, xalqini o`ylab to`lg`onishlarini kelajak avlodga to`lig`icha meros qoldirgan daho adib. U asrlarini mukofot kutib yozmadi.

Bu asarlar uchun taziqqa uchrashini u hamma vaqt anglab yashadi. Mazlum millatni xo`rlab, o`zligini unitishga majbur etayotgan bosqichlarga qarshi xalqining qadr-qimmati yoqlab yozilgan asarlarning muallifiga yana qanday javob berilishi mumkin?  Shu yoshida fikrlashni davom ettirsak, bu kamtar insonning naqadar bukilmas iroda egasi ekanligi ko`z oldimizda namoyon bo`ladi. Uning umri so`nggi daqiqasigacha shonli jasoratdan iboratdir.

Kitobxon qalbini uyg`otadigan, faqat o`zini emas, butun xalq taqdirini o`ylashga majbur etadigan Qodiriy asarlarining dunyoga kelishi o`zbek xalqining ma`naviy hayotiga ulkan bosqich bo`ldi va undagi g`oyalar millatimiz tafakkurida, ruh-u ongida o`chmas bir vasiyat yanglig` muhrlandi. Biz jasorat so`rar edik. Lekin tilimizni tek-tegidan kesmoqchi edilar. Jasorat bitkan edi, til kesilgan edi…Yuragimizdagi biroz umidni istisno qilganda, boshqa narsalar yulinib yulqingan edi.

Moziyning siyrati va suratini aniq tasavvur etish uchun, ming afsus bilan aytamizki,faqat tarixga ishonib bo`lmaydi. Zero qo`pol, izzattalab, yolg`onchi va faqat o`z manfaatini o`ylaydigan davr-u davronlar bechora tarixni qanday bo`lsa shundayligicha ko`rishni xohlamaydi. Ular moziy kechmishlarini o`z manfaatlariga moslaydilar va bu “tarix“ni yagona deb e`lon qiladilar. Tarixni boricha ko`rib turganlarni “ko`zini o`yishgacha “ boradilar. Masalan, sho`rolar davrida xuddi shunday bo`lgan. Millatimizning tarixini tashlashga bo`lgan harakat shu darajaga borganki, mustamlakachilik tarixi o`zbek maktablarida katta og`alarning oliy himmati kabi tilga olingan. Oliy va o`rta o`quv yurtlarida yurtimiz tarixidan umuman dars berilmagan. Turkiston tarixi o`qitilmaslikning iloji yo`q mutaxassisliklarda esa uch-to`rt soat nari-beri dars o`qilgan-da, shu bilan yakunlab qo`ya qolingan.

Sho`rolar o`zbekni xotirasidan judo etish uchun juda qat`iyat bilan ish yuritgan edi.

O`zbek adabiyoti tarixida biror bir kitob Abdulla Qodiriyning romanlari kabi sevib o`qilmagan. Biror bir kitob xalqning ruh-u ongiga bu qadar singishib ketmagan. Ortga burilib qarasangiz, dunyo harakati tezlashganini fahmlaysiz.

Yaralmishidan dunyoning ko`zguligi vazifasini zimmasiga olgan adabiyot ming yillik tariximizda dunyo bilan birga o`sib, dunyo bilan birga qadamlab keldi. Mashhur sharqshunos olim Bertels “Dunyoda beshta romanchilik maktabi bor edi, endi oltinchisini-o`zbek romanchilik maktabini Qodiriy yaratib berdi“, degan aniq gapni aytgan. Dunyo adabiyotini besh qo`lday biladigan olim bu gapi bilan o`zbek adabiyotini dunyodagi eng yuksak beshta adabiyot qatoriga qo`yadi.Garchi“ o`zbek adabiyoti“deb ma`qullanayotgan bo`lsa ham bu yuksak martaba faqat va faqat Qodiriyga tegishlidir. Qodir Rahmon daholarni faqat o`zi suygan elga yuboradi.

O`zbek adabiyoti nihoyatda baxtli adabiyot jahonning biror bir adabiyotida birinchi roman bu qadar yuksak, asrlarga tatigulik darajada yozilmagan.

Adib yurtini toza, halol, adolatparvar va imonli, nodonlik va xurofotdan holi, o`qimishli va dunyo tashvishini tushunadigan, birovning haqqini olmaydigan va o`zgaga haqqini bermaydigan, Vatan sha`ni uchun fido bo`lmoqni Sharaf deb biladigan-nomusli ozod va erkparvar odamlarning Vatani bo`lishini istaydi.U shunday Vatandoshlari obrazini asarlarida faxrlanib yaratadi. Biroq xalqining ijobiy fazilatlari bilan qancha faxrlansa, asrlar bo`yi xalqimizning oyog`iga kishan solib turgan bid`atga, nodonliklarga va xurofotga qarshi shunchalik beayov kurashadi. Qodiriy hech narsadan cho`chimaydi.

Chunki Vatanning el-yurtning sha`ni adib uchun jonidan azizroq edi.

A.Qodiriy butun ijodi bilan bizga adabiyot ishi ermak yohud nom chiqarish uchun bir vosita emas, balki Vatan taqdirini o`zining taqdiri deb biladiganlarning fidokorligi ekanligini vasiyat qilgan. Abdulla Qodiriy hech qachon o`lmaydi. U o`zbekka hamisha zamondoshdir.

                                                        Maxsuma Barotova,             Buxoro Muhandislik texnalogiya instituti   Axborot-resurs markazi xodimi

Moziydan sado

Movarounnahr diyoriga fiqh ilmining kirib kelishi

O‘rta asr Sharq muarrixlarining fikriga ko‘ra, hozirgi O‘zbekiston hududlari VII asrdan Movarounnahr nomi bilan tilga olingan. Ushbu atama yurtimizga islom dining kirib kelishi bilan bog‘liq. Manbalarga ko‘ra, “Movarounnahr” so‘zi “daryoning narigi tomoni, ikki daryo oralig‘i, daryoning narigi sohili” manolarida ishlatilgan. Bu hozirgi Amudaryo bo‘lib, qadimda Jayhun nomi bilan yuritilgan. Batafsil Movarounnahr diyoriga fiqh ilmining kirib kelishi →

Istiqlol farzandi

40 ДАН ОРТИҚ ШОГИРД ТАЙЁРЛАГАН ЁШ ИНТЕРЬЕР ДИЗАЙНЕР 

Сўнгги йилларда халқимизнинг замонавий ва қулай имкониятларга эга уйларда яшашга бўлган иштиёқи ортиб бормоқда. Бу эса уй-жой қурилиш соҳасида кўплаб ўзгаришлар ва борган сари турли янгиликлар яратмоқда. Қурилишга оид янги йўналиш ва касблар юртимизга кириб келмоқда. Интерьер дизайнерлик йўналиши ҳам ҳозирги кунда аҳоли орасида ривожланиш босқичида. Бухоролик интерьер дизайнер Улуғбек Масалиев мана 6 йилдирки, шу соҳада фаолият юритади. Batafsil 40 ДАН ОРТИҚ ШОГИРД ТАЙЁРЛАГАН ЁШ ИНТЕРЬЕР ДИЗАЙНЕР  →

Guldasta

Миллат эртаси устозлар меҳнатига таянади

Азалдан халқимиз устозларга ҳурмат назари билан қарашади. Чинданда бу касб эгаларининг меҳнати ҳурматга лойиқ. Илм ўрганиш бир машаққат бўлса, уни ўргатиш унданда мушкул. 1976 йилда зиёлилар оиласида туғилган Нодира Раҳмонова онаси сингари ўқитувчиликка меҳр қўйиб катта бўлган. Ҳозирда мана 20 йилдирки, Когон туман 11-умумий ўрта таълим мактабида бошланғич синфларда дарс бериб келади. У ўзининг ташаббускорлиги ва фидоийлиги билан ўқитувчилар жамоаси ўртасида ажралиб туради. Нодира Раҳмонова 1992 йилда ўрта мактабни тугатгач, 1994 йилда Когон тумани 16-мактабда етакчи сифатида иш фаолиятини бошлаган. 1995 йилдан 2004 йилга қадар куни узайтирилган гуруҳларда дарс бера бошлаган. 2004 йилдан бошлаб билим оламан деб мактабга илк қадамини босган болажонларга ҳам таълим, ҳам тарбия бериб келмоқда. Салоҳати юқори, илми зиёда устоз иккинчи тоифали ўқитувчи даражасига эга. Унинг самарали меҳнатлари инобатга олиниб, 2023 йилда конститурция байрами арафасида бош қомусимизнинг 30 йиллиги кўкрак нишони билан тақдирланган. Нодира Раҳмонованинг бошланғич таълимни тугатган учинчи қалдирғочлари жорий йил сентябрдан юқори синфда ўқий бошлайди.

– Устозимни жуда яхши кўраман. Биринчи синфга келганимда кулиб кутиб олганлар. Шу кўринишлари ҳалиям ёдимда ва ўша ондан бошлаб устозимга меҳрим тушган. Бизга ҳарф ўргатган, санашни, ҳисоб-китоб ва ҳуснихатдан таълим берган бирирнчи ўқитувчимизга чин юракдан раҳмат деб айтаман, – дейди Нодира Раҳмонованинг бу йилги битирувчиси Моҳидил Маҳмудова.

Ота-оналар фарзандларининг келажагини қуришларида доим устозларнинг меҳнатига ва билимига таянади. Миллат эртаси эгаларини тарбиялашда Нодира Раҳмонованинг фидокорона меҳнатлари йўлида унга саломатлик ва улкан зафарлар тилаб қоламиз.

Bekat

БИР ДОНА АТИРГУЛ

– Даданг ишдан қайтгунча чиройли кийиниб, тайёр бўлиб туринглар, кечки овқатни кўчабошидаги чойхонада қиламиз! – уй вазифасини бажариб турган Муниса ойисининг бу гапидан яна асабийлашди.

– Ойижон, кун-узун уйдасиз, овқат пиширсангиз бўлади-ку, қарийб, ҳар икки куннинг бирида чойхонадамиз. Мени кўрган айрим синфдошларим: «Ҳар доим чойхонама-чойхона юрасизлар, пулларинг кўпу, аммо, ўқитувчимизга битта китоб ёки гул совға қилишимиз учун ойинг сенга озгина пул бермади»,-дея пичиннамо сўзлашади. Ҳаммадан ажралиб қолдим. Бир донагина атиргул бермоқчи эдим.

– Ўқитувчингга пора учун пул берадиган аҳмоқ йўқ, уқдингми? Бу порахўр ўқитувчингни мактаб директори олдига бориб, пўстагини бир қоқиб келмасам, отимни бошқа қўяман,-жағи-жағига тегмай жовраётган ойисининг важоҳатидан Муниса йиғлаб юборди.

– Устозимни порахўр, деб ҳақоратламанг. Мен пора эмас, гул бермоқчиман, ойижон, бир донагина атиргул.

– Мен ва ойинг сенга тановвулинг учун берган пулимизга ўқитувчингга гул олиб берсанг, пора бўлмай нима? – боз устига эшикдан кириб келган дадасининг бу гапидан Муниса беҳол ўтириб қолди.

– Оёғингиз остида қўша-қўша машиналар, бир дастурхон ёйганда, ҳар биримиз бир кунда камида ўнта гул ва китоб пулидан ортиқ харажатга овқатланамиз. Ҳар кун базм, ҳар кун янги-янги кийимлар, раҳмат. Аммо, устозимга бир дона атиргул совға қилмоқчи бўлганим учун муштипар муаллимам порахўрга айланиб қолдими?– Муниса тинмай йиғларди.

Муниса дарвозадан судралганча чиқиб кетди. Унинг қулоқларига ота-онасининг «ҳай-ҳай»лаши ҳам кирмасди. Шу топда онасига ўхшаб: «Қўй, мени чалғитма» дея ёшига номуносиб тарзда телефон ўйинига муккасидан кетмасдан, балки, уни жон қулоқлари билан тинглайдиган, кўнглидаги борини бемалол сўзлай оладиган муаллимасини бағрига отилиб, тўйиб-тўйиб йиғлагиси келди.

Оғир хаёлларга берилиб, кўз ёш тўкиб-кўз ёш тўкиб, йўлни кесиб ўтаётган Муниса кутилмаганда автоҳалокатга учради. Вақт тўхтаб қолди, гўё. Осмон чирпирак айланди. Бирпасда тўпланган оломон ола-ғовури орасидан дадасининг «Қизи-и-и-и-м» деган ўкириги эшитилди. Қизининг ёнида чўккалаб уввос солаётган отанинг чўнтакларидан тушган пуллар иссиқ шамолда сочилиб-сочилиб учарди, одамларнинг оёқлари остида тўкилиб-тўкилиб ётарди.

***

Муниса сўнгги қўнғироққа боролмади. Касалхона деразаси ёнида ота-онасига жимгина термулиб, хўрсиниқ хаёллар билан мўлтираб турган Мунисанинг чеҳраси кутилмаганда ёришиб кетди. У оғриқларни унутгандек дарвоза томонга чўлоқланиб-чўлоқланиб, қулочларини икки ёнга ёйиб-ёйиб талпинди. Дарвоза олдида уни меҳрибон муаллимаси, дардкаши, сирдоши бир қучоқ атиргул билан турарди…

Лайло Ҳайитова

Haftalik davom etmoqda

Сўнгги қўнғироқ

Сўнгги қўнғироқ

Мактаб гавжум худди байрамдай,

“Оққуш” қизлар кийими оппоқ.

Устозларга раҳмат, дегандай,

Янграмоқда сўнгги қўнғироқ.

 

Мактаб ўхшар катта қанотга,

Кўринади эрта яхшироқ.

Ўсмирликдан катта ҳаётга,

Кузатасан, сўнгги қўнғироқ.

 

Билим олиб, сенинг бағрингда,

Униб-ўсдик билмайин чарчоқ.

Мангу бўлиб қолдинг қалбларда,

Чалинса ҳам неча қўнғироқ.

 

Тилаклар мўл, орзулар бебош,

Ҳаяжондан қалбларда титроқ.

Байрам, бироқ кўзлардадир ёш,

Чалинмоқда сўнгги қўнғироқ.

Жамолиддин Салоҳиддинов

 

ЧАЛИНГАНДА СЎНГГИ ҚЎНҒИРОҚ

Вақт ҳамиша ўз ҳуқмини ўтказиб келган. Ҳамма нарсанинг сўнгги бўлганидек, мактаб ўқувчилари учун ҳам ажралиш онлари етди.

Ҳаёт шунчалар тез ўтишини ким билибди, дейсиз? Биринчи синфга қадам қўяётганинг шундоқ эсингда. Ўшанда мактаб ўқувчилик йиллари жуда-жуда узоқ вақтдек туюлган. Мактабдаги жўшқин ҳаёт эса худди ширин туш каби кўз очиб юмгунча ўтиб кетди.

Бугун бир шаҳар кўчаси каби сершовқин ҳаёт остонасида турибсиз. Манзилингиз йўллари эса хилма-хилдир. Сиз ҳар қанча интиқ кутманг, ҳаёт, деб аталмиш дарсда қирқ беш дақиқа эмас, балки инсон умри давом этади. Йил кетидан йил қувиб ўтгани сайин инсон болаликни қўмсайверади, улғайгани сарин эса ортга – беғуборликка қайтгин келади.

Гоҳида ҳаёт ташвишларидан чарчаб, ўйга толганингда, кўз олдингда жўшқин мактаб ҳаёти, дасрлардаги шўхликлар, қувноқ синфдошларинг, устозларинг гавдаланади-ю, кўнгил бироз таскин топади.

Баъзи бир устозлардан ранжисанг-да, вақти келиб, уларнинг койишларини ҳам соғинасиз, ўқитувчиларингизнинг пурҳикмат сўзлари бутун умрингизга асқотади.

Сиз мустақил Ўзбекистон келажагини қурувчи инсонларсиз. Даврлар келиб, юртимиз севган ва таниган инсонлар бўлиб етишарсиз. Бироқ, у кунга етгунга қадар ҳаётнинг кўчирмакашлик қилиб бўлмайдиган ўтишингизга тўғри келади…

Мактабни тугатиш ҳақида ўйлаяпсизу, кўзларингизга ёш тўлаяпти. Ахир болаликдан бирга ўсган ўйинқароқ синфдошлар давраси, она-оталарингиздек меҳрибон устозлар, яна шу кунларни эслатиб турувчи синфхоналарни ташлаб кетиш осонми?!

Сўнгги қўнғироқ чалиндию, мактабдаги ҳаётингизга якун ясалди. Ҳаммангиз ҳаётнинг турли кўчаларига кириб кетасиз. Гарчи сизларни вақтинчалик масофалар ажратиб турса-да, Сиз собиқ синфдошлар билан ҳамиша бирга бўласиз.

Хайр, Синфдош!

 

“BYO”

Istiqlol farzandi

ИСТЕЪДОД ВА ИНТИЛИШ БИРЛАШСА, МУВАФФАҚИЯТ ЖОЙ ТАНЛАМАЙДИ

Чидам ва йиллаб меҳнат натижасида ҳам соғлом бўласиз, ҳам ғолиблик нашидасини ҳис қиласиз. Бунда, албатта, спорт ва соғлом турмуш тарзининг ўрни беқиёс. Ҳа, спорт инсонга ана шундай бойликларни туҳфа этади. Сабр ва ортга қайтмаслик талабияти билан ҳаммасига бирма-бир эришиш йўлини беради. 

Бухоролик Асадбек Бозоров бугун кўпминг сонли Ўзбек тенгдошлари қатори Америка қўшма штатларида таҳсил олмоқда. Спортга ҳам иштиёқи баланд. У ҳар нафасда спорт билан яшаб келмоқда. Ютуқ ва муваффақиятлари бисёр. Келинг, яхшиси, бу ҳақда тенгдошимиз сўзларини ўзидан эшитайлик!

Асадбек билан суҳбатимиз болалик йилларини эслаш билан бошланди:

– Болалигим Бухорода, бобом ва бувим бағрида ўтган. Бобом сабабчи бўлиб, 10-12 ёшимгача спортнинг кураш тури билан шуғулланганман. Кейинчалик оиладаги етишмовчиликлар ва бошқа айрим муаммолар туфайли бошқа жойда истиқомат қилишга мажбур бўлганмиз. Шу сабабли бир муддат спорт билан шуғуллана олмадим… Бу эса менга тинчлик бермас, эртаю-кеч спортга қайтиш иштиёқида юрагим ёнарди-ю, бола кўнглим билан вазиятни англаб, оиламиз катталарига айта олмасдим. Мана, шу спорт билан шуғуллана олмаганим икки йилда худдики, ич-ичимдан аллақачон катталардек улғайиб қолгандим. 14 ёшимда эса болалик изтиробларим ортга чекинди: мен яна спортга қайтдим. Яна ўзлигимни топа бошладим. Таэкwон-до ITF спорт йўналиши сирларини ўргана бошладим. Бутун вужудим билан яна спортга шўнғидим. Бугун эса спорт – менинг ҳар кунлик асосий машғулотимга айланган. Ҳаётимни бир лаҳзасини ҳам спортсиз тасаввур қила олмай қолдим. Спорт билан бир бутун эканлигимни ҳис қилдим,-деди Асадбек Бозоров.

Бухоро шаҳридаги 17-умумий ўрта таълим мактабини тугатган Асадбек йиллар мобайнида спортдаги тинимсиз машғулотлари, соатлаб уринишлари эвазига кўплаб ютуқларга эришди. Ҳар сўзида: “Мени ота-онам дуоси қўллайди!”-дейишдан чарчамайдиган Асадбек ҳақииқатан ҳам отаси Азамат ака Раҳимов, онаси Матлуба Аҳадоваларнинг дуоси билан ғалаба чўққиларини забт эта бошлади.

У илк ютуқни 2015 йилда “Бухоро Кубоги” мусобақасида 3-ўрин эгаллаб, қўлга киритган. Худди шу йили Тошкентда Ўзбекистон саралаш мусобақаси ҳамда “Қарши кубоги”да 1-ўринга, 2016 йилда Белоруссияда бўлиб ўтган Жаҳон кубогида 3-ўринга муносиб топилди. 2017 йилда Ўзбекистон спорт устаси номзодига муносиб кўрилгани энг катта ютуқларидан бири бўлди. Қолаверса, ўз йўналиши бўйича қора белбоғ соҳибига айлангани унинг спорт оламидаги зафарли муваффақияти саналади. Бу муваффақиятлар уни 2018 – 2022 йилларда қатор мусобақаларда ҳакамлик қилишигача етаклади.

Соғ танда-соғлом ақл, дейишади. Асадбек спортдан ташқари, хорижий тилларни ўрганишга қизиқиб, 2021 инглиз тили бўйича IELTS сертификатини 7 балл билан қўлга киритди.

– Ота-онам дуоси, устозларим таълим-тарбияси муваффақиятларимга пойдевор бўлди. Ҳар бир ғалабам, муваффақиятларимда улар дуосини ҳис қиламан,-дея сўзида давом этади Асадбек, – 2022 йилда Бухоро Давлат университетининг бакалавр босқичини таржимон ва гид соҳасида тугатиб, шу йилнинг ўзидаёқ Американинг Кентуcкий штатидаги нуфузли Муррай Стате университетига Халқаро бизнес йўналишига қабул қилиндим. Шукурки, Америкада ёлғиз эмас эдим. New York штатида мени қариндошларим кутиб олишди 2022 йилнинг декабрь ойидан илмларимни мустаҳкамлай бошладим. Кейинчалик эса ўқишимни Оҳио штатидаги бошқа университетга кўчирдим.. Шу билан илм ва спорт йўлида бўлган мусофирчиликдаги ҳаётим остонасига катта бурилишлар билан киришни бошладим. Америкадаги илк ютуғимни катта ҳаяжон билан эслайман. Нешвилл шаҳрида Takewon-do бўйича турнир ўтказилди. Мен ҳам турли давлат спортчилари саф тортган иштирокчилар қаторидаман. Юрагимда: “Мен ғалабага эришишим ва Ўзбекистон байроғини кўтаришим керак!”-деган қатъият гупирарди. Шундай бўлди ҳам. Турнир ҳаками қўлларимни ғолибликка даст кўтарар экан, шу топда елкам узра ҳилпираган давлатимиз байроғини ўпдим. Беихтиёр кўзларим ёшланди. Ва ана шу муваффақиятдан бошлаб, менда илм ва спорт пиллапояларига кўтарилиш мақсади янада илгарилади. Тўғри, бугун ота-онам бағридан узоқда, бухоролик дўстларим даврасидан йироқдаман. Бироқ, мен яқин ва яхшиларимни режаларим, ҳар бир орзу ва ғалабаларим бошида кўраман ва бу менга руҳий далда беради.

Асадбек Бухоро билан Америкадаги ўқиш тизимини солиштирар экан, орада жуда катта фарқ борлигини таъкидлайди. Суҳбатдошнинг айтишича, Америка илм даргоҳларида таълим олувчиларни ҳеч қачон махсус форма кийган ёки киймаганлигига қараб муомала қилинмайди. Ҳамённинг катта-кичиклиги эвазига баҳоланмайди. Ҳар кимнинг илм-салоҳияти ва дарсдаги фаоллиги инобатга олинади.

Асадбек: “Бошқа юртда бўлишимга қарамай, ўзимни одамлар орасида бегона ҳис қилмаганман ва бошқа миллат вакили эканим одамлар билан мулоқотимга сира тўсиқ бўлмаган. Кўплаб дўстлар орттирдим, улар мендан маслаҳат ва ёрдамини асло аяшмаган”,-дейди.

– Бу ерда рус, инглиз, тожик ва ўзбек тилларида бемалол суҳбатлашиш имкони бор. Чунки, Америкада илм истаб, зиё истаб келган кўплаб миллатдошлар, қардош халқлар, турли Европа давлатлари ёшлари бор. Ҳар нафас, ҳар қадамда улар билан мулоқотда, ҳамжиҳатликда бўласиз. Яқинда испаниялик спортчи тенгдошим билан танишиб қолдим. Нафақат, спортдаги қарашларимизга, балки, бир-биримизнинг тилимизга ҳам қизиқиб қолдик. Айни пайтда у ўзбек тилини, мен эса испан тилини ўрганаяпман. Биласизми, у мен билан ўзбек тилида, мен эса у билан испан тилида сўзлашяпмиз. Сўзлашувдаги хато ва нуқсонларимизни тузатиб бораяпмиз. Ҳар икки тилнинг ҳам бойлиги ва ҳар иккимизнинг ҳам бири-биримиз тилимизга ошуфталигимиз испан ва ўзбек халқининг қалбан ҳам яқин эканини англатаётгандек, назаримда,-дейди табассум билан Асадбек.

Ҳа, истеъдод ва интилиш бирлашса, муваффақият жой танламайди. Асадбек Америкада илм олиш баробарида спорт билан шуғулланишни ҳам тўхтатиб қўймади. Бунинг натижасида Америкада ўтказилган мусобақада биринчи ўринни қўлга киритди. Ўзининг самарали ҳаракатлари эвазига ҳаётини ютуқлару яқинларининг дуоси билан ёритиб бораётган Бухоро фарзанди ҳали яна кўп марраларни эгаллашига ишонамиз. Бу йўлда уни соғлик ва матонат тарк этмасин, деймиз.

Зулфизар Мавлонова, “BYO” мухбири.

 

 

Haftalik davom etmoqda

Мутаваккил Бурхонов

  Оппоқ тонгларда барчамизни уйғотадиган бир наво бор. Уни тинглаганинг сари қалб ғуруга, фахр-ифтихорга тўлаверади. Юраклар орзиқаверади, Она-Ватанга, муқаддас заминга бўлган меҳр жўш уриб, мусаффо туйғуларга дил тўлади. Бу ўша, чорак асрдирки, ер юзида халқимиз ғурури, ифтихори тантанасини намоён этиб келаётган – Юрт мадҳияси!

 

Бугун мадҳиямиз бастакори, Ўзбекистон халқ артисти, санъат арбоби Бухоро шаҳрининг забардаст фарзанди Мутаваккил Бурхонов таваллуд топган кун.

 

У 1916 йилда Бухоро шаҳрида туғилган ва ҳаётининг сўнгги йилларини ҳам шу заминда ўтказган.

 

Мутаваккил Бурхонов нафақат юрт мадҳияси орқали, балки ижодидан ўрин олган лирик романслари, жозибали бадиий симфоник асарлари, “Абу Али Ибн Сино”, “Сурайё”, “Мафтунингман” сингари кинофильмлари учун басталаган мусиқий дурдоналари орқали ҳам ўзбек мусиқа санъатида ўзига ҳайкал қўя олган буюк истеъдод соҳибидир.

 

Умрлар бор тирикликда ўликдир, умрлар бор мангуликка тирикдир. Мутаваккил Бурхоновнинг камтарона ҳаёт йўли, мусиқа санъатидаги ўзига хос бетакрор услуби чиндан ҳам мангуликка даҳлдор. Бухоройи Шариф эса миллатини севувчи, инсонларга илм-маърифат ва зиё тарқатувчи ана шундай кўплаб буюк инсонларни ўз бағрида улғайтираверади.

Мутаваккил Бурхоновнинг охирати обод бўлсин.

Жамол Носиров