Ўзбекистон Республикасининг 2024 йил 7 августдаги ЎРҚ-938-сонли қонуни билан Жиноят Кодексига бир қатор ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди. Жумладан Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига 46-модданинг тўртинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилди:«Агар шахс суд томонидан тайинланган ахлоқ тузатиш ишлари муддатининг жами ўттиз кундан кўпроғини ўташдан узрли сабабларсиз бўйин товласа ёки Ўзбекистон Республикасидан ташқарига чиқиб кетса, суд ахлоқ тузатиш ишларининг ўталмаган муддатини худди шу муддатга озодликни чеклаш ёки озодликдан маҳрум қилиш тариқасидаги жазо билан алмаштиради. Жазони ўташдан бўйин товланган вақт жазонинг ўталган муддатига қўшиб ҳисобланмайди»;

Бундан ташқари 481-модданинг биринчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилди: Озодликни чеклаш суд томонидан маҳкумга нисбатан уй-жойини у ёки бу сабаб билан тарк этишни бутунлай тақиқлашдан ёхуд ишлаш ёки ўқиш вақтидан, шунингдек иш ёки ўқиш жойигача бориши ва уй-жойига қайтиб келиши учун зарур бўлган вақтдан ташқари қолган вақтда уй-жойидан чиқишни чеклашдан иборат»;

Шунингдек, ЖК 73-модда: учинчи қисмининг «в» бандидаги «шунингдек жазодан муддатидан илгари шартли озод қилинган ёки жазоси енгилроғи билан алмаштирилган шахс жазонинг ўталмаган қисми мобайнида қасддан янги жиноят содир этганлиги учун ҳукм қилинган бўлса» деган сўзлар чиқариб ташланиб, тўртинчи қисми «г» бандининг ўзбекча матнидаги «нисбатан қўлланилмайди» деган сўзлар чиқариб ташланди; тўртинчи қисми қуйидаги мазмундаги «д» банд билан тўлдирилди: «д) жазодан муддатидан илгари шартли озод қилинган ёки жазоси енгилроғи билан алмаштирилган ва жазонинг ўталмаган қисми мобайнида қасддан янги жиноят содир этган шахсга нисбатан қўлланилмайди»; шу билан бирга қуйидаги мазмундаги бешинчи — тўққизинчи қисмлар билан тўлдирилди: «Жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилиш чоғида суд асослар мавжуд бўлган тақдирда, маҳкумнинг зиммасига қуйидаги мажбуриятларни юклатиши мумкин:

а) ишга ёки ўқишга жойлашиш;

б) муддатидан илгари шартли озод қилинган шахснинг яшаш жойи, иш ёки ўқиш жойи ўзгарганлиги ҳақида унинг хулқ-атвори устидан назоратни амалга оширувчи органга хабар бериш;

в) муайян жойларга бормаслик;

г) алкоголизм, гиёҳвандлик, заҳарвандлик ёки таносил касаллигидан даволаниш курсини ўташ;

д) Ўзбекистон Республикасидан ташқарига чиқмаслик.

Жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган шахсларнинг хулқ-атвори устидан назоратни ички ишлар органлари, жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган ҳарбий хизматчиларнинг хулқ-атвори устидан назоратни эса — ҳарбий қисмлар ёки муассасаларнинг қўмондонлиги амалга оширади.

Жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган шахснинг хулқ-атвори устидан назоратни амалга оширувчи органнинг тақдимномасига биноан суд илгари ушбу шахснинг зиммасига юклатилган мажбуриятларни тўлиқ ёки қисман бекор қилиши ёхуд унинг зиммасига қўшимча мажбуриятлар юклатиши мумкин.

Прокурорнинг тақдимномасига ёки адвокатнинг илтимосномасига биноан суд жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган шахснинг зиммасига юклатилган мажбуриятларни тўлиқ ёки қисман бекор қилиши мумкин.

Агар жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган шахс суд томонидан ўз зиммасига юклатилган мажбуриятларни ўталмаган жазо муддати давомида бажармаса, суд унинг хулқ-атвори устидан назоратни амалга оширувчи органнинг тақдимномасига биноан уни жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилишни бекор қилиш ва ўталмаган жазо муддатини ўташи ҳақидаги масалани кўриб чиқади»;

Бундан ташқари ЖК 74-модда учинчи қисмининг «в» бандидаги «шунингдек жазодан муддатидан илгари шартли равишда озод қилиш ёки жазони енгилроғи билан алмаштириш қўлланилган ва жазонинг ўталмаган қисми мобайнида қасддан содир этган янги жинояти учун» деган сўзлар чиқариб ташланди.

Боборахим Ачилов,                                                                  Жиноят ишлари бўйича Қоракўл туман суди раиси

– Онангиз ўргатмаганми, келин, супургини тикка қўйиб бўлмайди, бунақада уйимизга мусибат олиб келасиз. Менга беринг, супургини,- қўшни “холамиз” ҳар кунги жаврашларини бошлади,-қандай “уқмаган” келинсиз-а, супургини қўлга бермайдилар, ерга ташлайдилар.

Дарвоқе, “ирим-сиримлар қироличаси” деб ном олган қўшнимизнинг ҳар бир вазиятга ғалати ёндашиб, воқеа-ҳодисалардан “магия” излашлари бир қарашда кенг тарқалган ҳолат бўлса-да, бунинг асосий сабаби диний билимларимизнинг камлигида.

– Қизим, келинг тасаддуқ, вой остонадан ҳатланг, остонада кўришиш хайрсиз, – қўшнимиз ўз гапларига астойдил ишониб қошларини чимирди. – Келин, чойдан қуйинг, – чойдаги пуфакчаларни бошига суртаркан, давом этди, – ўзи ўнг қўлим анчадан бери қичишяпти. Пенсия келадими, дейман…

Одамлар орасида турли хилдаги ирим-сиримлар талайгина. Қора мушук йўлини кесиб ўтиб қолса, қалампир ёки аччиқ нарсаларни қўлдан-қўлга берса, чап кафт қичишса, бойўғли сайраса бу ҳолатларни бахтсизликка боғлайдиганлар жамиятда топилади.

Келинг, биргаликда бир ирим тарихини кўриб чиқамиз. Айримлар остонада ўтириб, унинг устида кўришиб бўлмайди, деган сафсатага ишонишади. Гап шундаки, қадим замонларда ўликларнинг кули уй остонаси тагига кўмилган. Шунинг учун остонада туриб, олди-берди қилиш уларнинг руҳини безовта қилиши мумкин, деб ҳисобланилган. Бундан ташқари, остона – бехавотир уй билан хавфли дунё ёки яна ҳам қўрқинчлиси – тириклар дунёси билан ўликлар дунёси ўртасидаги чегара ҳисобланармиш. Ана шунақа гаплар…

Бу мақолани ёзишдан олдин анчагина манбааларни кўриб чиқишимга тўғри келди. Аслида, бировнинг ишонч-у эътиқодини чиппакка чиқариш фикридан йироқман. Аммо ирим-сирим бидъат, ҳар бир бидъат залолат, деган жумлани ўқидим-у, бу мавзуда ёзиб хато қилмаётганимни англадим.

Тирноқ олишни қайсидир “махсус” кунга боғлайдиганлар, ёки тунда олиш, оёқ ва қўл тирноғини бир вақтда олиш мумкин эмас, дейдиганлар ҳамиша топилади. Энг қизиғи, салгина тафаккур қилинса, бу “фалсафа” аслида ўйлаб топилган сафсаталиги англашилади. Бундайларга қарата, тирноқ қачон ўсса олинаверади-да, дегим келади.

Аслида, меҳмон кетгач, орқасидан супурилса, хўроз бемаҳал қичқирса, чап қовоқ учса, сафар ойида тўй қилинса, дуо қилинаётганда дастурхон устида туз ёки пичоқ бўлса, биров тишлаган нонни еса, шомдан кейин сут тарқатса, одамнинг эгнида кийим чатилса, ҳеч бир ёмонлик содир бўлмайди. Бахт ёки бахтсизлик синиқ ойнага қарашга, пешонанинг кенглигига, кўрпача ёки хонтахтанинг бурчагига ўтиришга боғлиқ эмас.

Агар Аллоҳ зиён етказмаса, олам бир бўлиб ҳам сизга зиён етказолмайди. Уйингизга осилган тақа-ю исириқ, шода-шода кўзмунчоқ, кези келганда ўзини асролмайди-ку, сизни қандай асрасин?! Белгиланган ризқ эса чойдаги пуфакларни пешонангизга суртмасангиз ҳам, биринчи савдо қилинган даромадни сотиладиган нарсаларга уриб чиқмасангиз ҳам, ўнг кафтингиз қичишмаса ҳам манзилингизни топиб келаверади.

Аёлларни-ку, иримга ишонса, аёл-да, деб қўямиз. Аммо эрталаб йўлини аёл кесиб ўтса, шумланадиган эркаклар ҳам борлиги ачинарли ҳол. Юлдуз учса, қайсидир тақдирнинг сўнгани, дея таърифлайдиганлар, аслида, юлдузлар инсондан олдинроқ яратилганлиги ҳақида тафаккур қилсалар соз бўлар эди. Бешикни икки киши кўтариши мумкин эмас, дегувчиларнинг гапида ҳеч бир мантиқ сезмаймиз.

Дарвоқе, “янгилик” яратишга ўчларга қарата сермаҳсул ижодингизни инсониятга фойда келтирадиган кашфиётлар қилишга қаратинг, дегим келади.

Ситора Шамсиддинова

Саботаж француз тилидан олинган – sabotage, яъни ёғоч ковуш билан тақиллатмоқ маъносини беради. Хўп, ёғоч ковушнинг бу мавзуга нима қалоқаси бор дерсиз. Тасаввур қилинг, ёғоч ковуш кийган одам у ёқдан буёққа юриб асабингизга тегаяпти. Саботаж сўзининг маъноси онгли ҳолда зараркунандалик, яъни ёғоч ковуш кийган одам сизга онгли равишда зараркунандалик қиляпти.

Яна бир маъноси — шахс ёки шахслар гуруҳи томонидан онгли ҳолда ўз хизмат вазифасини атайлаб бажармаслик ёки сифатсиз ва бепарволик билан бажариш, ишдан бош тортиш, ислоҳотларга зимдан қаршилик. Мана тўрт кундирки, «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ Xabar.uz сайтида чиққан «Ўзбекистон темир йўллари»даги хизмат 90-йилларни эслатяпти(ми?)» сарлавҳали мақолага ўз муносабатини билдиргани йўқ.

Гапни нима учун саботаждан бошладик, сабаби «Ўзбекистон темир йўллари» АЖнинг нафақат йўловчиларга қониқарсиз хизмат кўрсатиб ислоҳотларни йўққа чиқараяпти, балки журналистнинг мақоласига вақтида жавоб бермай онгли ҳолда ўз хизмат вазифасини атай бажармаяпти… Ҳаттоки, ҳаракат ҳам қилмаётганга ўхшаяпти. Ўша мақола чиққанидан кейин мухбиримиз Лайло Ҳайитовага матбуот котиби, «йўқ ҳали текширув ўтказилаяпти, бир-иккитаси ишдан бўшасин кейин жавоб берамиз», деган қуруқ гапдан нарига ўтмаган. Зеро, бундан олдин ҳам худди шундай танқидларга, бўлиб ҳам хориж блогерларининг танқидига от чоптириб жавоб берган «Ўзбекистон темир йўллари» журналистнинг мақоласига жавоб беришга шошмаяпти ёки менсимаяпти.

Матбуот котиби журналистикага оид барча янгиликлар, ўзларига қўйилаётган талаблардан ё хабарсиз ё хабари бўлсаям оч қулоғим тинч дейдиганлардан, шекилли. Агар мабода эсида бўлмаса, Президент матбуот котиби Шерзод Асадов бир йиғилишда айтган гапини эслатиб қўймоқчимиз: «Оммавий ахборот воситаларида чиққан негатив маълумот 1 соат ичида вилоят ҳокимига етказилиши керак. Кўпи билан 3-4 соат ичида расмий веб-сайт ва ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида дастлабки ўрганиш натижалари эълон қилиниши керак. Яъни «ўрганяпмиз» ёки «кўрдик бу маълумотни», «ҳа ҳақиқатдан ҳам бу масала бизнинг вилоят билан боғлиқ, бизнинг туман билан бўлган масала», деб фикр билдириш керак. 24 соат ичида мазкур воқеа, воқелик ёки ҳодиса бўйича аниқ позиция бўлиши керак».

Шу ўринда журналист Норқобил Жалилнинг facebook саҳифасидаги постига эътибор қаратишингизни сўраймиз: «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ «Xabar.uz» мухбирига нима деб жавоб бераркин?!

«…Эсланг, 2023 йил 18 февраль куни «Шарқ» йўловчи поездининг «Самарқанд – Тошкент» йўналишида ҳаракатланган россиялик сайёҳ-блогер Илья Варламов ўзи келган купе вагонида гувоҳи бўлган камчиликлар ҳақида видеолавҳа тарқалгач, ушбу ҳолатга «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ расмий муносабат билдирган ва айбдорлар қонун доирасида жазоланган ҳам эди. Яқинда эса ўзимизнинг уч-тўрт артистларимиз ҳам поездларда (менимча, оддий халқ неча йилларки, бундай миннатли хизматдан баҳра олиб келишаётганини улар билишмагандир балки) йўловчиларга етарли шароитлар яратилмагани ҳақида ижтимоий тармоқда видеолавҳа қўйишганидан сўнг қанча гап-сўзлар бўлганди. Орадан кўп ўтмади яна бир хорижлик, тўғрироғи, эронлик машҳур саёҳатчи блогер Муизин Миратварий ҳам «Афросиёб» поездида кўрган-кечирган хуш-нохуш таассуротларини эълон қилди! Роса ваҳима қилишди-ку, чора-тадбирлар белгиладик, айбдорлар жазоланади, дегандай. Аммо…

«Xabar.uz» сайтида куни кеча эълон қилинган аччиқ ва аламли танқидий мақолага ХАЛҚ билан, ЖАМОАТЧИЛИК бирга жиддий жавоб топиш вақти келмадими?

Мақола муаллифи – таниқли журналист Лайло Ҳайитова ўзи гувоҳ бўлган ўта аянчли воқеаларда, заррача муболаға йўқлигига ишончим комил. Сабаби, айнан аҳолига темир йўл хизмати кўрсатишдаги кўнгилсиз ҳолатлар хусусида Лайло авваллари ҳам бир неча марта жонли, ҳаётий мисоллар орқали мақола эълон қилганига гувоҳман. Лекин, минг афсуски, унинг бу чиқишлари ҳавога учиб кетгани рост!

Хўш, ким жавоб беради: Лайло Ҳайитованинг юқорида, тилга олганларим – хорижлик блогерлардан кам жойи борми? Ким айтади? Нега унинг «огоҳликка чорлов»лари жавобсиз қолмоқда? Танқидий чиқишлари нохолис, бир ёқлама ё нотўғри бўлса муносабат билдириш керак-ку ёки танқидига раддия талаб қилиш керак эмасмиди? Сукут сақлашга устамиз биз.

Хориждаги айрим ОАВлар ёки сайту қандайдир хусусий ТГлар қайсидир соҳамизни тўғрими-нотўғрими, салгина «уриб» чиқса оёғини қўлга олиб зир югурадиган МАТБУОТ КОТИБлари, нега жимсиз? Овоз беринг, қаердасиз? Нега сукут сақлаяпсизлар? Раҳбарингиз имкони борича бундай «совуқ хабар»ларни билмаса, ўқимаса, кўрмаса, сизга яхши-да, тўғрими?

Дангал гапни айтайми, аслида ўша рус блогер Илья Варламов ёки эронлик блогер Муизин Миратварий шов-шув кўтарган видео чиқишлар шахсан менинг назаримда «Xabar.uz» мухбири Лайло Ҳайитованинг «қалампирли» мақоласи олдида ҳатто сариқ чақагаям арзимайди. Уларнинг устунлиги – чет эллик экани-да, қандай бўлмасин, имижимизга соя соладиган бундай чиқишларга «шессекунд»да жавоб тайёрлаймиз. Ўзимизникига келганда эса…

Ҳа, энди, ўзимизники ёзса ёзибди-да, арзимаган битта «узр»минан қутуламиз, дейдиганлар, энди адашасиз! Президент, давлатимиз сизлардан бундай совуққонлик, лоқайдликни кутаётгани йўқ. Энди бор ҳақиқатни хаспўшлаш, хўжакўрсинликка ёзилажак «отписка»лар, ёлғон муносабатлар ёзиш даври ўтди. Халқни, одамларни энди алдаб бўлмаслигини тезроқ англаб етинглар!».

Тасодифни қарангки, ўша кунлари, яъни 6 август куни Президент ҳузурида темирйўл соҳасидаги натижалар ва режалар кўриб чиқилди. Бу ҳақда давлат раҳбарининг матбуот хизмати хабар берди.

Йиғилишда йўловчи вагонларининг аҳволи, совитиш тизимидаги муаммолар бўйича кўп эътирозлар бўлаётгани таъкидланди. Ўтган йили 10 октябрда «Ўзбекистон темирйўллари» АЖни трансформация қилишга оид президент қарори қабул қилинган эди. Бу жараёнга кўмаклашиш мақсадида халқаро консалтинг компанияси ҳам жалб этилди.

Ўша йиғилишда таъкидланишича, илгари йиллар давомида зарарга ишлаб келган «Ўзбекистон темирйўллари» бу ислоҳотлар натижасида фойда кўришга ўтган. Аммо Ўзбекистон темир йўлларидаги бугунги аҳвол ислоҳотлар ҳақида эмас, балки норозиликлардан дарак бериб турибди. Айнан мана шундай ҳолатлар онгли ҳолатда зараркунандалик, ислоҳотларга қарши саботаж эмасми?

Тақдимотда кейинги вақтларда йўловчи вагонларининг аҳволи, совитиш тизимидаги муаммолар бўйича кўп эътирозлар бўлаётганига урғу берилгани ҳам бежиз эмас. 143 та вагон таъмирталаб. 59 та локомотив хизмат муддатини ўтаб бўлганлигига ва шунинг учун янги йўловчи вагонлар ишлаб чиқаришга Саноатни ривожлантириш жамғармасидан 50 млн доллар ажратилаётганига алоҳида урғу бериб ўтилди. 38 та локомотив олиб келиш ва 12 та электровозни модернизация қилиш бўйича хитойлик ҳамкорлар билан 181 млн долларлик келишувга эришилган. Бу чакана маблағ эмас.

Шуууунча ислоҳотлар бўлсаю мақола муаллифи айтганидек «Ўзбекистон темир йўллари»даги хизмат 90-йилларни эслатяпти.

«Ўзтемирйўлйўловчи» АЖнинг расмий саҳифасида 712-Ф сонли «Тошкент – Бухоро» йўналишида ҳаракатланган йўловчи поезд ҳақида ижтимоий тармоқларда тарқалган хабарларга матбуот котиби томонидан шундай изоҳ билдирилибди: 2024 йилнинг 1-август куни ҳаракатланган мазкур поездда йўловчиларни «Купе» вагонга ўтказишни ваъда қилган вагон кузатувчиси ва поезд бошлиғига нисбатан «Ўзтемирйўлйўловчи» АЖ томонидан хизмат текшируви бошланди. Хизмат текшируви натижаси ҳақида «Ўзтемирйўлйўловчи» АЖ расмий саҳифаларида эълон қилинади…

Орадан тўрт кун ўтди. Телеграмдаги расмий саҳифада шунча ислоҳотлар кетаётган соҳа ҳақида тўртта хабардан бошқа нарса қўйилмаган. Таҳририят эса ҳар куни бир неча бор саҳифани кузатишдан бўшамаяпти – бизга берилиши керак бўлган муносабатдан ҳали умидини узгани йўқ.

«Ўзбекистон темир йўллари» эса ёғоч ковушини ечиш нияти йўққа ўхшаяпти – тақ-туқ, тақ-туқ…

У пулларни ўз эҳтиёжлари учун сарфлаб юборган.

Notcoin орқали ноқонуний тарзда пул ўзлаштирган йигит қўлга олинди. Бу ҳақда ИИВ ТҚД Киберхавфсизлик маркази матбуот хизмати хабар берди.

Қайд этилишича, Тошкент шаҳрида яшовчи 21 ёшли Ҳ.Ж. ИИОга мурожаат қилиб, ўзининг банк картасидаги 1.400.000 сўм пуллари номаълум шахс томонидан ўзлаштирилганлигини маълум қилган.

Ўтказилган тезкор-қидирув тадбирлари натижасида, мазкур жиноятни Бухоро вилоятида яшовчи 18 ёшли Ф.Э. содир этганлиги аниқланган.

Гумонланувчи сифатида тергов органларига жалб этилган, Ф.Э., Telegram орқали Ҳ.Ж. билан гаплашиб, унга Notcoin сотиб олишини айтган ва уни қизиқтириб, тўловни олдиндан амалга оширишни талаб қилган. У 1.400.000 пулларини ўзининг банк картасига ўтказиб олгандан сўнг ёзишмаларни ўчириб юборган ва пулларни эса ўз эҳтиёжлари учун сарфлаб юборган.

Мазкур ҳолат юзасидан Ф.Э.га нисбатан Жиноят Кодексининг 168-моддаси 3-қисми ”г” банди билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.

Бухоро вилояти, Ғиждувон туманида яшовчи 52 ёшли фуқаро асфальт ётқизилган йўлни тўсиб қўйгани учун қўшнисини газ тўппончаси билан отиб қўйди.

Ҳолат Жиноят ишлари бўйича Ғиждувон тумани судида кўриб чиқилган.

Воқеага кўра, Ғиждувон туманининг Помўза маҳалласида яшовчи Н. В. уйига бориладиган йўлда таъмирлаш ишлари олиб борилаётганлиги учун йўл қўшнилари Зариф Зиёдов ҳамда Гулшода Каримовалар томонидан шлакаблок билан ёпиб қўйилганига гувоҳ бўлган. Ўз автомашинасини маст ҳолда бошқариб келган Н. бундан жаҳлланган ва қўшниларининг ҳовлисига бақир-чақир қилиб кирган. Қўшнисининг важоҳатини кўрган Зариф ва Гулшодалар уни тинчлантиришга уринишган. Йўл таъмирланаётгани, асфальт янгилиги, шу боис, бир муддатга йўлни тўсиб қўйишганини тушунтиришган. Гулшода ўз хонадонида кўпчилик билан янги асфальт йўлни «ювишаётгани”нини айтиб, улар Нодирни тушликка таклиф қилишган ва спиртли ичимлик тутишган. Ширакайф ҳолатдаги Нодир ароқни рад этмаган.

Орадан кўп ўтмай, Нодир Восиев яна жанжал чиқарган ва кўпчилик олдида Зариф Зиёдовнинг иззат-нафсига тегиб, дастурхон бошидан туриб кетган.

Қоронғу чўка бошлагач, қўни-қўшнилар олдида иззат-нафси топталган Зариф алам устида Нодирга қўнғироқ қилган ва туман марказидаги «Ҳумо» тўйхонаси орқасига «дуэл»га чақирган.

Қўшнилар тўйхона олдида кўришишган ва Зариф ҳали Нодирга нега бундай ҳатти-ҳаракатда ва одамлар олдида ўзини ноқобил тутганини сўрашни бошламасидан, Нодир унга қўл кўтарган. Улар бир-бирлари билан муштлашиб кетишган, дўппослашишган. Шу топда Нодир ёнида бўлган газ тўппонча билан Зарифнинг чап қулоқ қисмидан бир маротаба отган. Тўппончанинг баланд товуши ва Зарифнинг ўкирикли овози атрофдагиларни ўзига жалб этган. Бир пасда одамлар тўпланишган ва кўп ўтмай, ички ишлар органлари ходимлари воқеа жойига етиб келишган.

Жароҳатланган Зариф Зиёдов «Тез ёрдам» машинасида туман марказий касалхонасига олиб кетилган.

Судга оид тиббий экспертиза хулосасига кўра, Зариф Зиёдовнинг танасида чап қулоқ супрасидаги яраси, бош тепа-ўнг чакка соҳасидаги шилинмаси кўринишдаги жароҳатлар аниқланган. Ушбу жароҳатлар ўқотар қуролдан етказилгани, оғирлик даражасига кўра соғлигини қисқа муддатга бузилишига олиб келган енгил тан жароҳати тоифасига кириши қайд этилган. Худди шунингдек, Нодир Васиевнинг танасида чап билак кафт бўғими юмшоқ тўқималари лат ейиши, кўкрак қафаси олд юқори ўнг томонидаги қонталаш ва шилинмаси, ўнг ва чап тирсак бўғими орқа, ўнг ва чап тизза олд юзасидаги шилинмалари кўринишидаги тан жароҳатлари аниқланган.                                             Суд-тергов ишлари давомида Нодир ишлатган қурол Германия давлатида «Reck International» корхонаси томонидан ишлаб чиқарилгани, «Perfecta FBI 8000» русумли, 8 мм. калибрли, «6496547» рақамли газ тўппончаси экани очиқланган. Нодир бу тўппончани Навоий вилоятидаги Айдаркўлга автомашинасида мижозларини олиб борганида топиб олганини, унинг ўзига тегишли эмаслигини билдирган.

Жиноят ишлари бўйича Ғиждувон туман суди судьяси Азамат Норбековнинг  маълум қилишича, айбдорга нисбатан Ўзбекистон Республикаси жиноят кодексининг 277-моддаси (Безорилик) 2-қисмининг «в» банди қўлланилган. Ушбу модда билан айбдор 2 йилу 6 ой озодликни чеклаш жазосини олган.

Terrorizm — butun jamiyat hayotiga xavf tug’diruvchi, uning botqoqqa botib qolishiga sabab bo‘luvchi qonli tahdiddir. Bunday siyosiy nifoq va qonli ziddiyatlarni keltirib chiqaruvchi oqimlar dunyo hamjamiyati uchun hanuzgacha asosiy muammolardan biri bo‘lib qolmoqda. Insoniyat hamon diniy mutaassiblik, radikalizm, zo‘ravonlik va terrorizm kabi inson ongi va shuurini zabt etishga qaratilgan xurujlaridan aziyat chekibgina qolmasdan, zararli oqimlarning ko‘payishiga sabab ham bo’lyapti. Aholi orasidagi diniy qatlamning radikallashuvi ularni zo‘ravonlikka undaydi hamda tinchlik, xavfsizlik, jamiyat va inson huquqlarining barqaror rivojlanishiga to‘sqinlik qiladi.

Hozirgi vaqtda biror-bir davlat jangovar ekstremizm va terrorizm oqibatlaridan to‘liq himoyalangan emas. Ko‘plab davlatlarda hozirgacha yuqori darajadagi terror xavfi saqlanib qolmoqda. Zo‘ravon ekstremistlar tomonidan amalga oshirilgan terrorchilik holatlari jamoalar o‘rtasida nizo urug‘ini yoyilib, ksenofobiya, islomofobiya va jamiyatda qarama-qarshi ekstremistik qarashlarning tarqalishiga yordam bermoqda.

Terrorizm va ekstremizmga, shu jumladan, diniy ekstremizmga qarshi kurashish sohasida ijtimoiy muloqotning eng muhim vositasi ommaviy axborot vositalaridir. OAV aholini ushbu tahdidlar haqida o‘z vaqtida xabardor qila oladi.

Hozirgi kunda OAV va blogerlar jamiyatning ijtimoiy-siyosiy hayotida muhim o‘rin tutib, yurt taraqqiy etishi yo‘lida fidoyilik namunalarini o‘rsatib kelishmoqda. Jurnalistlarning odob-axloq kodeksida qayd etilganidek, siyosatchilar kabi OAV ham jamiyatda kechayotgan jarayonlar uchun mas’uldir. Ular milliy xavfsizlikni mustahkamlash, ijtimoiy, qolaversa, davlat va jamiyat o‘rtasidagi munosabatlarni barqarorlashtirishga ko‘maklashishi lozimdir.

Joriy yilning 18-19-may kunlari “Ziddiyatli vaziyatlarda sezgir jurnalistika: jamiyatda radikallashuv va terrorizm xavfini kamaytirish vositasi sifatida” mavzusida seminar-trening bo‘lib o‘tdi. Ushbu treningda 24 nafardan ortiq mahalliy ommaviy axborot vositalari, fuqarolik jamiyati vakillari hamda blogerlar faol ishtirok etishdi. Seminar ish doirasida sharif shahar me’moriy obidalariga sayohat, Buxoro shahridagi “Siyavush” mehmonxonasida seminar, davra suhbati va debatlar uyushtirildi.

Xususan, viloyat televideniyesida bo‘lib o‘tgan mehmonlar hamda ommaviy axborot vositalari xodimlari, faol talaba yoshlar ishtirokida kechgan suhbat har ikki tomon uchun manfaatli bo‘ldi. Nargis Qosimova hamda Nodira Alimova kabi trenerlar tomonidan bilim va ko‘nikmalar berilgani biz kabi yosh urnalist va blogerlar uchun ayni muddao bo‘ldi.

Seminar ishi doirasida bildirilgan o‘rinli va istiqbolli g‘oyalar tez kunlarda amalga oshishi hamda jurnalistlarning faol fuqarolik pozitsiyasi bo‘y ko‘rsatishiga umid bog‘ladik.

Dilnavoz TO‘XTAYEVA,

Nafosat TOTLIYEVA,

Buxoro davlat universiteti jurnalistika ta’lim yo‘nalishi talabalari

Жорий йилнинг 31 январь куни жиноят ишлари бўйича Бухоро шаҳар судида «Қорақалпоқ воқеалари»га алоқадор шахсларга нисбатан суд ҳукми инсонпарварлик тамойили асосида чиқарилди. Жумладан, давлат Раҳбарининг ташаббуси ва кўрсатмаларига асосан Ўзбекистонда кейинги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилаётган туб ислоҳотлар ўзининг самарасини бермоқда.

Batafsil Бухоро шаҳар судида «Қорақалпоқ воқеалари» иши кўрилди →

Бугун, 2023 йил 31 январь куни, Бухоро вилоят суди биносида 2022 йил 1-2 июль кунлари Нукус шаҳридаги оммавий тартибсизликларни содир этганликда айбланаётган 22 нафар судланувчига оид жиноят ишини кўриб чиқиш бўйича суд жараёни тугаб, суд ҳукми эълон қилинди. Batafsil Нукус воқеалари бўйича судланган шахсларга ўқилган ҳукмлар (тўлиқ рўйхат) →

Бош муҳарримиз томонидан тамаки ва тамаки маҳсулотларига қарши кураш мавзусида мақола ёзиш топшириғи берилди. Унга кўра, чекувчилар билан ҳам суҳбатлашишимиз керак. “Оббо, чекувчиларни бирам ёқтирмайман. Уларни ёнига бориш ҳам менга малол”,-дедим ичимда. Шеригим ичимдагини “ўқиди”, шекилли: “Буни” журналистика” деб қўйибдилар. Бор, иккиланма!”-деди.

Шу куч бердими, дабдурустдан кўчага отландим. Буни қарангки, йўлда кетаётсам, 18-19 ёшлардаги йигитнинг тамаки чекиб тургани эътиборимни тортди. У қийналиб, аммо қандайдир иштиёқ билан чекарди. Чекишни яқин орада бошлагани шундан сезилиб турибди. Ҳеч иккинланмай ёнига бордим ва:

– Тамаки чекиш ёқимлими? У сизга нима беради?

– Одамда чекиш учун ҳам куч керак. Мана, масалан, сиз чеколмайсиз. Чунки бунинг учун сизда “дух” йўқ!-деди икки қошини кўтариб.

Унинг гапидан ҳайрон қолдим. Умуман бундай жавоб кутмагандим.

– Чекиш учун “дух” эмас,  чекмаслик учун каллангиз ишлаши керак,-дедим…

Шу пайт иш билан поччам қўнғироқ қилиб қолди. Гаплашаётиб, поччамнинг чекса “ётиб олиб” чекадиганлар тоифасига кириши ёдимга тушди. Унга ҳам ҳалиги йигитга берган саволимни бердим.

Поччам:

– Э, жиян, аслида, чекиш соғлигимга анча таъсирини кўрсатган. Лекин чекмасам, асабийлашаман. Асабийлашганим баттар соғлигимга зарар-ку! Соатига иккита чекмасам, сочим тикка бўлаверади. Бу тамакини ҳам қиммат қилиб ташлаганидан ҳалиям кам чекяпман, ахир.Чўнтагим қуриб қоляпти-даааа…

Товба, поччам ўпкаси қуриётганига куюнса бўлмайдими, шунда чўнтаги ҳам тўлиб қоларди. Соатига иккита чексаю ва камайтиргани шу бўлса, кўп чеккани қанча экан? Шуларни ўйлай-ўйлай, ишга ҳам етиб келдим.

Ишхонада бир неча ҳафта кўринмай қолган қоровул амаки яна ишга чиқибди. Юзлари анча сўлғин, ўзи ҳам озиб қолибди. Афтидан соғлигида бирор муаммо бўлгани кўриниб турарди. Сўрамасимдан қоровул амакининг ўзи нима бўлганини гапира кетди:

– Тунда қаттиқ йўтал тутди. Кўксимни чидаб бўлмас оғирлик қисиб келарди. Ўша кечани ўзида шифокорга мурожаат қилдик. Ташхисга кўра, ўпкам чирий бошлаган экан. Ҳаммасига ўзим сабабчиман. Дори-дармон қилиб, бироз ўзимга келгач, бошқа чекмасликка қарор қилдим. Соғломликка тенг келадигани йўқ!-дейди 60 ёшлардан ошган қоровул амаки.

Афтидан, у тамаки чекиш зиёнлигини энди тушуниб етяпти. Вақт эса ўткинчи. “60 йил ортга қайтсангиз, нима қилган бўлардингиз?”-дея қизиқсиниб берган саволимиз: “Шу ўлгур чекишини оғзимга олмасдим”,-деди хўрсиниб…

Изоҳга эса ҳожат йўқ.

Вилоят Анкология дипансери лор-анколог врачи Аъзам Жумаевнинг бизга билдиришича, тамаки маҳсулотлари сирасидан ўрин олган носнинг ҳам инсон саломатлигига зиёни ҳаддан ортиқ.

– Бир йилда 200 дан ортиқ нос чекувчиларнинг томоқ ва оғиз бўшлиғи аъзолари операция қилинади. Жағ қисми олиб ташланганлар ҳам кам эмас. Тутунсиз, аммо ҳиди ачимсиқ бу тамаки маҳсулоти зиёни икки-уч йилда кўринмас. Аммо кўринмас бу ёв инсон ички аъзоларини аста-секин, бирин-кетин “еб” ташлайди,-дейди Аъзам Жумаев.

Чекишдан тўхтанг! Умрингизни аччиқ бурқсиган сигарета тутунию, атрофдагилар учун ёқимсиз бўлган носга алишманг! Ўйлаб кўринг, тамаки маҳсулотлари Сизнинг ақалли бир кунлик умрингизга арзийдими?

Р/S: тамакига қарши курашиш мавзусини ёритиш менга ёқиб қолди. Бу гал тамаки чекаётганларнинг тамакисини ўз қўллари билан ерга ташлатиб, оёқлари билан янчиб ташлашга ундайман!😃

Зулфизар Мавлонова, 

“Buxoro yoshlari” газетаси мухбири.

Халқ мулки бўлган истироҳат боғидан ўзбек адиби Ғафур Ғулом номи юлиб ташланиб, энди у “Dream Park” деб аталади.

Йилда бир марта, бир кунгина эсланадиган “Ўзбек тили” байрами ўтди. Энди истаганча, уни яна топташимиз мумкин.

Маънавият ва давлат тилини ривожлантириш департаменти

Маънавият ва маърифат маркази

Олий Мажлис Сенати

Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутатлари

Тошкент шаҳар ҳокимлиги…

Бюджет маблағларидан молиялаштирилаётган яна қатор ташкилотлар бу борада ҳозирча лом-мим деган эмас. Давлат тили бўйича тарғибот-ташвиқот тадбирларини ўтказувчи ташкилотлар кўп-ку, аммо бирортаси ўзининг кескин позициясини намоён эта олаётгани йўқ. Орада неча йиллик тарихий номни сақлаб келаётган истироҳат боғининг номи шунчаки супириб ташланмоқда.

Куни кеча катта-кичик анжуманлар ўтказиб, тилимизни минг мақомда мақтадик, шеърлар айтдик, амалдорлар махсус буйруқлар бериб адабий кечалар, шеърхонлигу ваъзхонлик авжида бўлган тадбирлар ўтказилишини таъминладилар. Ҳозир эса, халқ тилида ҳамон «Мирзо Улуғбек» деб аталувчи, кейинчалик ўғли амалдор бўлгани учунми, номи Ғафур Ғулом шарафига ўзгартирилган боғ ажнабий тилдаги сўзлар билан атала бошлади. Тадбиркор эса хорижда компания очгани билан асли ўзбек.

Rost24.uz сайтида қайта-қайта ёритилган, салкам 4 йилдан буён таъмирланишда бўлган Ғафур Ғулом боғи ва ниҳоят қайта очилиши хабар қилинди. Боғ энди “Dream Park” номи остида иш бошлайди. Бу хабар боғ очилишини узоқ кутган аҳолини ҳам, сенатор ва журналистларни ҳам хурсанд қилди, боғдаги хизматлар кўп йиллик кутишларни оқлайди, деган умиддамиз.

Маълум қилинишича, ҳозирда боғнинг тест режимида (ёпиқ ҳолатда)ги фаолияти синаб кўрилмоқда. Ўрнатилган ускуналар аҳоли хавфсизлиги учун қайта-қайта синовлардан ўтказилмоқда. Тозалаш ва тартибга келтириш ишлари олиб борилмоқда.

Боғни қайта очишга ниҳоятда катта маблағ ва куч сарфлангани таъкидланмоқда, ҳозирча боғга кириш илгаригидек текин бўладими ёки «Ташкент сити»дагига ўхшаб ҳар қадам пуллик бўладими, бу ҳақда хабар берилмаган. Давлат тилига эътибор қаратишга ҳаракат қилинаётган бир пайтда боғнинг номи учун нега ажнабий сўзлар танлангани ҳам номаълум, ҳарқалай бунга сабаб инвесторнинг «хорижий» эканлигида бўлса керак.

Шунингдек, аттракционлар ҳам тўлиқ хориждан келтирилгани қайта қайта айтилмоқда, бу нархлар борасида бироз хавотир уйғотса ҳам, ҳарқалай боғнинг очилиши ҳақидаги хабар аҳолини хурсанд қилиши аниқ.