Bugun kiyinish madaniyati insonning dunyoqarashi va jamiyatdagi o‘rnini ifodalovchi ijtimoiy ko‘zguga aylangan. O‘zbekistonda bu jarayon ayniqsa o‘ziga xos: qadimiy an’analar zamonaviy moda bilan uyg‘unlashib, milliylikni zamonaviy tilda ifoda etmoqda. Kiyim endi shunchaki libos emas — u o‘zbeklikni, madaniyatni dunyoga namoyish etuvchi vositadir.
Atlas, adras, ikat va so‘zani kabi an’anaviy matolar endilikda faqat to‘y liboslarida emas, balki kundalik ko‘ylak, kurtka va hattoki sport kiyimlarida ham qo‘llanilmoqda. Ayniqsa, adras matosining ekologik tozaligi va chidamliligi uni bugungi moda olamida muhim o‘ringa olib chiqdi. AJ Lee blogida yozilishicha, o‘zbek matolari ayniqsa yoshlar orasida ommalashmoqda.
Streetwear yo‘nalishidagi brendlar — xususan, Azukar Moreno — milliy naqshlarni kaptarxon kurtkalar, oversize futbolkalar va keng shimlarda talqin etib, modaga yangi ruh bag‘ishlamoqda. Toshkent Fashion Week’dagi “Silk Road Revival” kolleksiyasi bu o‘zgarishlarning yorqin namunasi bo‘ldi.
An’anaviy chopon ham zamonaviy talqinda kundalik kiyim sifatida qayta kashf etilmoqda. Kun.uz ma’lumotlariga ko‘ra, bu uslub nafaqat mahalliy yoshlarda, balki xorijliklarda ham qiziqish uyg‘otmoqda.
O‘zbekistonlik dizaynerlar xalqaro maydonlarda ham o‘z ovozini eshittirmoqda. Parijdagi Oriental Fashion Show’da ishtirok etgan Rano Xamroyeva, Noila Jalolova, Nargisa Jabarova va Shaxnoza Muzrapova kabi dizaynerlar milliy naqshlarni zamonaviy modaga uyg‘unlashtirib, xalqaro e’tirofga sazovor bo‘lishdi.
Shu bilan birga, ekologik barqarorlik ham dolzarb yo‘nalishga aylangan. Azukar Moreno kabi brendlar tabiiy mato va bo‘yoqlardan foydalanib, moda orqali tabiatni asrash va hunarmandchilikni qo‘llab-quvvatlashni targ‘ib qilmoqda. Smithsonian Magazine bu borada o‘zbek dizaynerlarini “madaniyat va tabiiylikning uyg‘un vakillari” deb atagan.
Xulosa qilib aytganda, O‘zbekistonda kiyinish madaniyati endi nafaqat go‘zallik, balki g‘urur, ong va o‘zlikni anglash timsoliga aylanmoqda.
Shaxrizodabonu Saidova,
O’zbekiston Davlat Jahon tillari universiteti talabasi