So‘z – insoniyatning eng buyuk ne’matlaridan biridir. U orqali fikr bildiramiz, tuyg‘ularni ifoda qilamiz, ijtimoiy munosabatlar o‘rnatamiz. So‘z qalb oynasidir – kimdir so‘zi bilan qalbni yoritadi, kimdir esa uni sindirib qo‘yadi. Shu bois har bir aytilgan so‘zning vazni, ohangi va niyati bor.

O‘zbek xalqida “Tilga e’tibor – elga e’tibor” degan hikmat bejiz aytilmagan. Donishmandlar “Yaxshi so‘z – jon ozig‘i, yomon so‘z – dard iziga” deya ogohlik bergan. Chunki so‘z odamni quvontirishi, ruhlantirishi yoki aksincha – ranjitishi, ezishi mumkin.

Bugungi kunda ijtimoiy tarmoqlarda, ommaviy axborot vositalarida, hatto oddiy muloqotda ham so‘zga yengil qaralayotgani ko‘rinadi. Ammo so‘z – javobgarlik. U faqat nutq emas, balki odob, axloq, tarbiya ko‘zgusidir.

Demak, har bir inson avvalo o‘z so‘ziga egalik qilishi, uni ehtiyotkorlik bilan saralab ishlatishi lozim. Chunki so‘z qadr topgan jamiyatda tinchlik, hurmat va birlik hukm suradi.Shuningdek, so‘z tarbiyaning kuchli qurolidir. Farzandga berilgan nasihat, muallimning bir og‘iz iliq so‘zi, do‘stning dalda bergan gaplari umrboqiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Aksincha, so‘kindi, masxara yoki beparvolik bilan aytilgan so‘zlar bola qalbida iz qoldiradi. Shu bois, har bir so‘z tarbiya vositasi ekanini anglab, uni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim.

Bugun biz axborot asrida yashayapmiz. Har kim istagan payt fikrini yozishi yoki aytishi mumkin. Bunday sharoitda so‘z mas’uliyati ikki karra ortadi. Yozayotganimiz, gapirayotganimiz – faqat o‘zimiz emas, jamiyat oldidagi javobgarligimiz hamdir. Shuning uchun har bir so‘z oldidan “Bu haqiqatmi?”, “Bu foydali bo‘ladimi?”, “Bu qalbga qanday ta’sir qiladi?” degan savollarni berish odatga aylanishi kerak.

Shaxrizodabonu Saidova,

O’zbekiston Davlat Jahon tillari universiteti talabasi