Ustozimning: ”Jurnalist doimo xalqning orasida bo’lib, dard-u tashvishlari bilan bog’liq jarayonni obyektiv ravnaq toptirishga intilishi, erinmasligi, o’z ko’zi bilan ko’riladigan voqelikni saqlab qolish kerak” degan o’gitlariga amal eting. , yozilajak maqolamga qahramon izlay boshladim. Bu safar ta’ qildim fidokorona xizmat qilgan faxriylarning ibratini keng boshqarishka havola etishni maqsad qilgan. Taqdir taqozosi bilan Xoja Abdulxoliq G’ijduvoniy hazratlari me’moriy yodgorligiga ziyorat qilgani borganimda, u yerda ana shunday inson bilan uchrashib, suhbatlashish baxtiga ham muyassar bo’ldim.

Yosh pedagoglar, o’quvchi-yoshlarga o’rnak bo’lar degan umidda ushbu suhbatdan parchani e’tiboringizga havola etaman.

Qahramonimiz – ”Xalq ta’limi a’lochisi” ko’krak nishoni sohibi, nafaqadagi pedagog Amon Rahmonov.– Assalomu alaykum. Amon ota, sizdek faxriylarimiz, pir-u badavlatlarimizning hayotiy biz yoshlar uchun, shubhasiz, ibrat maktabidir.

Ayting-chi, ta’lim sohasi rivoji, kamoloti yo’lida yoshlar hukumatimizning asosiy yo’nalishi bo’yicha katta e’tibor qaratilayotgan hozirgi davrda yosh pedadog’larga asosiy shaxsga e’tibor qaratishlari deb hisoblaysizmi?

– Har qanday mamlakatning taraqqiyyoti zamirida shubhasiz ta’lim-tarbiya yotadi. Bu yaxshi anglagan davlat rahbariyatimizdan o’z ishlab chiqarish sohasi birinchi kunlardanoq ushbu sohada ishlab chiqarish uchun kuyunchalik bilan yondashib, bir qator ishlab chiqarish, amaliy ishlab chiqarish borilishida bosh-qosh bo’lib rasm. Bu jarayonda, kelajak egalarining ma’naviyatini yuksaltirish har qachongidan-da muhim kasb etadi. Shu ma’noda, hayotiy tajribalarimga tayanib aytishim mumkinki, ta’lim jarayonidagi yashash muhitini boshqarish rahbariyatiga bog’liq. Rahbar qay darajada ma’naviyatli bo’lsa, jamoadagilar shunchalik e’tiborli, zimmasiga yuklanganiga nisbatan mas’uliyatli bo’ladi.

O’quv-tarbiya ishlab chiqargan kamtarona mehnatim inobatga olinib, o’zim ham hukumatimiz tomonidan berilgan ”Xal ta’limi a’lochisi’ ko’krak nishoni, ”Mehnat faxriysi” medali, qolaversa, hamda respublika xalq ta’minoti . limi boshqarmalari tomonidan bir necha bor faxriy yorlig’-u nishonlar bilan mukofotlanganman.

Obro’ bir kunlik yohud bir yillik ishmas. Xalqning chinakam ishonchiga baho bo’lish yillarni talab qiladi. Hozirgi yosh pedagoglarimiz biror ta’lim kundasiga ba’zida pul topish ilinjida ishga joylashayotganliklari haqida har gal eshitsam, og’rinaman. Chunki, biz pulni ko’paytirish uchun emas, balki o’z sevgan kasbimiz bilan bog’liq iqtidorimizni namoyon etish, qolaversa, chinakam hurmatish uchun faoliyat yuritganmiz. Natijasi o’laroq, mana bugun yuzimiz yorug’, xotirimiz jam. Jaydari til bilan aytaman, pulning o’zi bizni topib kelyapti. Tumanimiz hokimi, xalq ta’lim bo’limi mutasaddilari esa, bayram-u as’asa kunlari holidan bo’lib, duo o’lgan xonadonimga mehmon bo’lib turadi.

– Hurmatli ustoz! So’nggi global sabab, iqtisodiy iqtisodiy kimo’zarlik bilan bog’liq ayrim o’tish davridagi o’smirlar (ayniqsa, yuqori sinf o’quvchilari) o’z o’qituvchilariga individual munosabati kuzatilayotgani tashvishlanarli. Bundan ustozlar ham, ota-onalar ham birday aziyat chekishmoqda.

Ayting-chi, bunday qaysar, ”tarbiyasi og’ir” o’quvchilarga qanday yo’sinda tarbiya, saboq bergan afzal?

Qizim, bilasizki, maktabda oliy ta’lim yashashdagidan farqli ravshan, ham ta’lim, ham tarbiya birday olib boriladi. Bu esa anchagina ishlab chiqarish. yuqorida, yuqori sinf o’quvchilari bilan ishlash o’ziga xos pedagogik bilimga ega, mohir bo’lishni talab qiladi. Zamonaviy ijtimoiy psixologiya tajribalaridan shu narsa ma’lumki, hayotning ma’lum bir o’tish davri bosqichlari deb yuritiladi. Balog’at vaqtida o’smirlarda kech o’tkir ham yuqoridagi jarayon sirasiga keladi. Bu davrda o’quvchiga, asosan, o’z tengdosh do’sti yoki boshqa jinsdagi tengdoshi, fikri har narsadan dominantlik (ustunlik) qilib, sahifada ota-ona va ustozlar vaqtincha ikkilamchi shaxslarga o’zgartirish.

Bunday o’ bilan ishlashda ularga ”ko’zgu kerak” yordam berishi mumkin. Ya’ni, kim ekanliklarini, qanday vaziyatda turganliklarini, holat shunday davom etadiigan bo’lsa, qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin, o’z taqdirlariga faqat hujjat o’zlari, tarbiyalash yaxshi samara beradi. .

Yana bir masala borki, yoshlarni o’z vaqtida ilm, kasb yoki hunarga yo’ yoqimliish bilan bog’liq. Aksariyat holda biz shu muammoga yo’l qo’yayotganimiz bois ham o’quvchilarda chalg’ish holatlari kuzatilmoqda. O’quvchilarning o’z oldiga aniq maqsadli qo’yishiga yordam beradigan sinfdaligidayoq bu kabi o’rnatishga xizmat qiladi. Yaponiya, Janubiy Koreya Singapur kabi yuksalish darajasiga erishgan davlatlar ta’lim olish tub sifat o’zgarishlarining siri ham mana shunday bo’lsa, ajabmas.

– Zamonaviy rahbar deyilganda ko’z o’ngingizda qanday odam gavdalanadi?

– Bir so’z bilan, tadbirkor, ilm-u ma’lumotli va mana shunday fazilat egalarini qadrlay oladigan odam.

Maktabdagi rahbarlik davrimda kosib, sartaroshlarga maktab binosidan bo’sh xonalarni ajratib berganman va ular bilan tuzganman. Unga ko’ra, kosib hamda sartarosh maktabimizda tahsil olgan 30 nafar kam ta’minlangan o’quvchiga tekinga xizmat ko’rsatar edi. Bundan, ajratilgan maxsus joy, qo’yilgan maktab, qoramolgacha bo’lganlar, huquq himoyasi uchun xizmatchilari, hatto pedagoglar berkitib qo’yilgan edi. Topilgan foyda esa, ular o’rtasida teng taqsimlanar, bir qismi esa, faxriylar holidan xabar olish, kam ta’minlangan oilalarga yordamlashish kabi ezgu yumushlarni jamoa maktab kasaba uyushmalariga kirim qilinardi. Bu esa, kichik bir davlatchaning farovonlikka qobiliyati o’ziga xos siyosati edi.

Buning uchun har bir rahbardan maksimal darajada hisobga harakat qilish kerak, deb. Rahbarlik ham aslida Yaratganning bir imtihonidir.

Faoliyatim ishtirokidagi yoshlarning chet tillarini o’zlashtirishga alohida e’tibor qaratib keldim. Maktabda chet tillarni yaxshi o’zlashtirgan o’quvchilarga birinchilardan bo’lib stipendiya joriy qilganimdan har qachon baxtiyorlik hissini tuyaman. Chunki biz ishonch bildirgan o’quvchilarning ko’rinishidagi ellardagi kasbdoshlar bilan aloqalarni mustahkamlab, o’z hayot yo’llarini topgan. Buyuk mutafakkir bobomiz Mahmudxo’ja Behbudiyning: ”Dunyoda turmoq uchun dunyoviy fan va ilm lozimdir. Zamona il va fanidan bebahra millat o’zga millatga poymol bo’lur fikri naqadar mustahkammi degan. Kim nima desa desin-u, men chet tillarini o’qitishni yana-da rivojlantirish tarafdoriman. Chet tillarni o’ezgu muddao bilan eng hududga ketgan insonni taraqqiyparvar desa bo’ladi. O’qiydimi, ishmi, hatto o’sha yerda qolib ketgan taqdirda ham vaziyat uchun buning ziyoni yo’q. Aksincha, plyuralizm (hur fikrlilik)ga yo’l ochib, taraqqiyot uchun xizmat qiladi…

Ha, Omon otadek fozil faxriylarimizning duolari, hikmatlari sabab bu dunyo nurafshon, farovon hamda osoyishtadir.

 

Dilnavoz TO’XTAEVA,

Buxoro davlat universiteti: bosma axborot manbalari jurnalistikasi, yo’nalishi

1-bosqich talabasi