Иқтидорли ёшлар —жамият таянчи

Ҳар бир мамлакатнинг ривожида ўзига хос жиҳатлар, ўлчов бирликлари бўлади. Демографик жараёнлар ана шулардан бири. Шу нуқтаи назардан Ўзбекистон келажаги порлоқ давлат десак муболаға бўлмайди. Чунки мамлакатимиз аҳолисининг 70 фоизга яқинини ёшлар ташкил қилади.  Албатта бу жуда катта куч ва имконият.

Юртимизда ёшларни қўллаб-қувватлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Жумладан,  2024 йилнинг “Ёшлар ва бизнесни қўллаб-қувватлаш йили” деб эълон қилингани ҳам бунга яққол мисолдир.  Қолаверса, бу барча ўзбекистонлик ёшлар каби мени ҳам беҳад қувонтирди. Биз, ёшларга куч ва шижоат бағишлади.

Дарҳақиқат, ўтган 2023 йилда ҳам ёшлар ҳар томонлама қўллаб-қувватланди.  Давлатнинг алоҳида эътиборига муҳтож 396 минг нафар ёшлар мутасадди раҳбарларга бириктирилди. Улар билан индивидуал ишлаш орқали 94 минг нафарининг бандлиги таъминланди, 56 мингтаси касб-ҳунарга ўқитилди. “Ёшлар дафтари” орқали кўрсатиладиган ёрдам турлари сони 30 тага етди, мурожаатларни кўриб чиқиш муддати 30 кундан 5 кунгача қисқарди. Ёшлар етакчилари тавсияси билан 338 минг нафар йигит-қизга 444 миллиард сўм ёрдам кўрсатилди. Хусусан, талабаларнинг шартнома маблағлари тўланди, хорижий тиллар ва замонавий касбларга ўқитиш харажатлари қоплаб берилди. Ишсиз ёшларга меҳнат қуроллари ажратилди. Ҳар бир маҳаллада “Ёшлар бандлиги дастури” амалга оширилди. 236 минг нафар ишсиз йигит-қиз ва 189 минг нафар мактаб битирувчисининг бандлиги таъминланди. “Беш ташаббус олимпиадаси” 4 та йўналишда – маҳалла, мактаб, профессионал таълим ва олийгоҳлар тизимида ўтказилиб, жами 12 миллион нафар ёшлар қамраб олинди. Унда ғолиб бўлган ёшларнинг маҳаллаларида 623 та спорт майдончаси барпо этилди. “Заковат” ва бошқа интеллектуал ўйинларга 2 миллион нафар ёшлар жалб қилинди.

Бу борадаги ишлар 2024 йилда изчил давом эттирилиб  ёшлар сиёсати бўйича кўплаб янги ташаббуслар жорий этилишидан хурсанд бўлдик. Жорий йилда ҳар бир ҳудуд, вазирлик ва идоралар тизимида ёшлар билан ишлаш бўйича янгича ёндашув жорий этилади. Ёшлар етакчиси тавсияси билан бериладиган ёрдам турлари трансформация қилиниб, асосий эътибор уларни замонавий касб-ҳунарга ўргатишга қаратилади. Болаларнинг кўникмалари, қизиқишлари ва истеъдодини ривожлантириш, уларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш мақсадида Ўзбекистон болалар ташкилотини тузиш таклифи билдирилди. Ёшлар муаммоларини ўрганиш ва истиқболли кадрлар тайёрлаш борасидаги илмий-тадқиқот ва таҳлилий ишларни такомиллаштириш зарурлиги қайд этилди.

“Ибрат фарзандлари” лойиҳаси орқали хорижий тилларни ўрганаётган ёшларни 1 миллион нафарга, “Мутолаа” дастури орқали ёш китобхонларни 1,5 миллион нафарга етказиш чоралари кўрилади. Бунинг учун ҳудудларда қўшимча инфратузилма барпо этилиб, ёшларнинг бўш вақтини мазмунли ташкил этиш, иқтидор ва истеъдодини рўёбга чиқариш учун янада кенг шароитлар яратилади.

Бугунги кунда Бухоро давлат педагогика институтида Ёшлар иттифоқи бошланғич ташкилоти ҳамда волонтёрлик маркази ёшлар ташаббусини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаб келмоқда. Жумладан, Бухоро давлат педагогика институтида маънавий-маърифий тадбирлар, интеллектуал, ақлни чархловчи лойиҳалар, спорт мусобақалари, китобхонлик ҳамда волонтёрлик ҳаракати билан ёшларнинг бўш вақти мазмунли ташкил этилмоқда. Иқтидорли талабалар институт, вилоят, республика ва халқаро танловларда фахрли ўринларни эгаллаб, муносиб рағбатлантирилмоқда.

Институтнинг “Зиё” театр студияси вилоятдаги 10 дан ортиқ олийгоҳлар ичида фахрли 1-ўринни қўлга киритиб, минтақавий босқичда иштирок этди. Спортда талабаларнинг 6 нафари жаҳон чемпионлигини, 12 нафари Осиё чемпионлигини, 42 нафари Ўзбекистон чемпионлигини қўлга киритди.  Институтда таҳсил олаётган талабаларнинг 267 нафари хорижий чет тилини билиш даражасига эга бўлиб, шундан 2 нафари инглиз тилидан IELTS халқаро баҳолаш даражасидан 8 ва ундан юқори баҳолангани қувонарлидир. Шунингдек, Хорижий тил ва адабиёти: инглиз тили таълим йўналиши талабаси Жумаева Гулрухсор Бухоро вилоятидаги олий таълим муассасалари ичида ягона Ўзбекистон Республикаси Президенти гранти соҳибасига айланди. Талабаларимизнинг 5 нафари номли давлат стипендиясига лойиқ деб топилди.

Бир сўз билан айтганда, бугун юртимизда талаба-ёшларнинг таълим олиши учун кенг имкониятлар яратилганига ҳар биримиз гувоҳ бўляпмиз. Бунинг учун биз, ёшлар Президентимизга ўз миннатдорлигимизни билдирган ҳолда, Юртбошимиз билдирган ишончни оқлаймиз, деб ваъда берамиз.

Рустамжон Раҳимбоев,                       Бухоро давлат педагогика институти ректори ёрдамчиси

МИЛЛИЙ ҚАДРИЯТЛАР ЖАРЧИСИ

Ҳозирда мамлакатимизда ҳар бир соҳа қаторида маданият ва санъат соҳаларига ҳам давлат сиёсати даражаси сифатида эътибор берилмоқда. Бугунги кунда санъат ва бадиий ижод орқали ёшларимизнинг руҳияти маънавий дунёсини шакллантириш муҳим ўрин тутади десак муболаға бўлмайди. Бугунги қаҳрамонимиз Феруза ҳам миниатура билан шуғулланиб халқарo миқёсдаги бир неча нуфузли кўргазмаларда ўз ижодий ишлари билан иштирок этган, жумладан, Исроилда бўлиб ўтган “Nachalat binyamin art & srafts”, Дубайда “Expo2020”, Истанбулда “Аrtcontact Istanbul”, Венгрия давлатида “Mesterséqek Űnnepe” кўргазмаларида фаол иштирок этган.

Қадим Бухоро шаҳримизнинг тарихий обидаларидаги нақшлар, ранг – тасвирлар менга ёшликдан қизиқиш уйғотган ва миниатура санъатига кириб боришимда сабаб бўлган. Асосий мақсадим Ўзбек миниатурасини асарларим орқали ва ўз устимда ишлаш билан ривожлантириш. Қолаверса, ўзбек халқи маданиятини дунё давлатларига шу санъат орқали таништиришни мақсад қилганман дейди – Чўлиева Феруза.

Зеро, имкониятлар мамлакатида ҳар бир дадил қадам ўзининг ижобий самарасини бериши муқаррар. Бу йўлда Ферузага ҳам мувафақият тилаймиз!

Ғиждувондаги қўшнилар «дуэл»и аянчли якун топди

 


Бухоро вилояти, Ғиждувон туманида яшовчи 52 ёшли фуқаро асфальт ётқизилган йўлни тўсиб қўйгани учун қўшнисини газ тўппончаси билан отиб қўйди.

Ҳолат Жиноят ишлари бўйича Ғиждувон тумани судида кўриб чиқилган.

Воқеага кўра, Ғиждувон туманининг Помўза маҳалласида яшовчи Н. В. уйига бориладиган йўлда таъмирлаш ишлари олиб борилаётганлиги учун йўл қўшнилари Зариф Зиёдов ҳамда Гулшода Каримовалар томонидан шлакаблок билан ёпиб қўйилганига гувоҳ бўлган. Ўз автомашинасини маст ҳолда бошқариб келган Н. бундан жаҳлланган ва қўшниларининг ҳовлисига бақир-чақир қилиб кирган. Қўшнисининг важоҳатини кўрган Зариф ва Гулшодалар уни тинчлантиришга уринишган. Йўл таъмирланаётгани, асфальт янгилиги, шу боис, бир муддатга йўлни тўсиб қўйишганини тушунтиришган. Гулшода ўз хонадонида кўпчилик билан янги асфальт йўлни «ювишаётгани”нини айтиб, улар Нодирни тушликка таклиф қилишган ва спиртли ичимлик тутишган. Ширакайф ҳолатдаги Нодир ароқни рад этмаган.

Орадан кўп ўтмай, Нодир Восиев яна жанжал чиқарган ва кўпчилик олдида Зариф Зиёдовнинг иззат-нафсига тегиб, дастурхон бошидан туриб кетган.

Қоронғу чўка бошлагач, қўни-қўшнилар олдида иззат-нафси топталган Зариф алам устида Нодирга қўнғироқ қилган ва туман марказидаги «Ҳумо» тўйхонаси орқасига «дуэл»га чақирган.

Қўшнилар тўйхона олдида кўришишган ва Зариф ҳали Нодирга нега бундай ҳатти-ҳаракатда ва одамлар олдида ўзини ноқобил тутганини сўрашни бошламасидан, Нодир унга қўл кўтарган. Улар бир-бирлари билан муштлашиб кетишган, дўппослашишган. Шу топда Нодир ёнида бўлган газ тўппонча билан Зарифнинг чап қулоқ қисмидан бир маротаба отган. Тўппончанинг баланд товуши ва Зарифнинг ўкирикли овози атрофдагиларни ўзига жалб этган. Бир пасда одамлар тўпланишган ва кўп ўтмай, ички ишлар органлари ходимлари воқеа жойига етиб келишган.

Жароҳатланган Зариф Зиёдов «Тез ёрдам» машинасида туман марказий касалхонасига олиб кетилган.

Судга оид тиббий экспертиза хулосасига кўра, Зариф Зиёдовнинг танасида чап қулоқ супрасидаги яраси, бош тепа-ўнг чакка соҳасидаги шилинмаси кўринишдаги жароҳатлар аниқланган. Ушбу жароҳатлар ўқотар қуролдан етказилгани, оғирлик даражасига кўра соғлигини қисқа муддатга бузилишига олиб келган енгил тан жароҳати тоифасига кириши қайд этилган. Худди шунингдек, Нодир Васиевнинг танасида чап билак кафт бўғими юмшоқ тўқималари лат ейиши, кўкрак қафаси олд юқори ўнг томонидаги қонталаш ва шилинмаси, ўнг ва чап тирсак бўғими орқа, ўнг ва чап тизза олд юзасидаги шилинмалари кўринишидаги тан жароҳатлари аниқланган.                                             Суд-тергов ишлари давомида Нодир ишлатган қурол Германия давлатида «Reck International» корхонаси томонидан ишлаб чиқарилгани, «Perfecta FBI 8000» русумли, 8 мм. калибрли, «6496547» рақамли газ тўппончаси экани очиқланган. Нодир бу тўппончани Навоий вилоятидаги Айдаркўлга автомашинасида мижозларини олиб борганида топиб олганини, унинг ўзига тегишли эмаслигини билдирган.

Жиноят ишлари бўйича Ғиждувон туман суди судьяси Азамат Норбековнинг  маълум қилишича, айбдорга нисбатан Ўзбекистон Республикаси жиноят кодексининг 277-моддаси (Безорилик) 2-қисмининг «в» банди қўлланилган. Ушбу модда билан айбдор 2 йилу 6 ой озодликни чеклаш жазосини олган.

 

ТАЛАБАЛАР МАҲОРАТИНИ ОШИРМОҚДА

Бухоро табиий ресурсларни бошқариш институтида робототехника хонаси фаолияти йўлга қўйилган. Бунда талабалар замонавий компьютерларда роботларни лойиҳалаш, қуриш ва улардан фойдаланиш, уларни бошқариш, фикрлар ва маълумотларни қайта ишлаш борасида маҳорат ошириб келмоқда.

– Биз автоматлаштириш тезлиги таъсирчан бўлган замонда яшаяпмиз, Бугунги кунда одамлар бажарадиган вазифаларни автоматлар тезроқ ва яхшироқ бажаради. Баъзилар қатор фаолият соҳаларида, айниқса, ишлаб чиқариш ва саноатдаги жараёнларнинг тўлиқ автоматлаштирилиши ишсизликни келтириб чиқаради, деб ҳисоблайди. Аслида, бу ҳамма учун янги имкониятлар тўлқини. Ушбу қурилмалар қанчалик кўп функционал бўлмасин, уларни ишлаб чиқиш, такомиллаштириш, таъмирлаш ва техник хизмат кўрсатиш керак. Жараённи амалга ошириш учун эса мутахассисларга доим эҳтиёж бор, – дейди  институтининг мелиоратив гидрогеология йўналиши 4-босқич талабаси Суҳроб Ўлмасов.

ЁШЛАР: АМАЛ. РАҚАМ. НАТИЖА.  

Айни кунда вилоят аҳолисининг 1038899 нафарини ёшлар ташкил этмоқда. Ёшлар етакчилари томонидан вилоятдаги 544 та маҳалла фуқаролар йиғинида истиқомат қилаётган 472  573 нафар йигит-қиз тўлиқ хатловдан ўтказилган.

Ижтимоий-иқтисодий ёрдамга муҳтож бўлган 25 737 нафар ёшлар “Ёшлар дафтари”га киритилиб, 21 336 нафарининг муаммолари ижобий ҳал этилган. Ёшларнинг бўш вақтини мазмунли ташкил қилиш ҳамда инфратузилма объектларини барпо этиш учун “Ёшлар дафтари жамғармаси”дан 43,3 миллиард сўмдан ортиқ маблағлар йўналтирилган.

“Ёшлар баланси” асосида 14 140 нафар “оғир” тоифадаги ёшлар 284 нафар раҳбарларга номма-ном бириктирилган. Уларнинг муаммоларини ҳал этиш учун 15,7 миллиард сўмлик моддий ёрдам кўрсатилган.

“Ёшлар бандлиги дастури” га киритилган 21 330 нафар ишсиз ёшларнинг 7 941 нафарининг бандлиги таъминланган. 1 853 нафари профессионал таълим муассасаларига жалб қилинган. 3 485 нафари доимий иш ўринларига жойлаштирилган.

1 719 нафари касб-ҳунарга ўқитилди, 6 нафарига субсидия асосида меҳнат қуроли берилди, 1 нафарига деҳқончилик учун экин майдонлари берилди, 18 нафарига тадбиркорлик учун кредит ажратилди, 870 нафари хунармандчиликка жалб этилди, 34 нафари янги яратилган иш ўринларига жойлаштирилди, 1 808 нафар мактаб битирувчилари хусусий олий таълим муассасаларига ўқишга қабул қилинди.

Ёшлар ўртасида жиноятчиликни олдини олиш бўйича “Қўқон шаҳар тажрибаси” асосида маҳаллаларда 2 557 нафар жиноят содир этишга мойил бўлган ёшлар аниқланиб, уларнинг муаммоларини ҳал этиш бўйича “Ҳаракатлар режаси” ишлаб чиқилган.

Бундан ташқари, вилоятдаги таълим муассасаларида 4 909 маротаба “Давомат” ва “Тиғ” тезкор рейд тадбирлари ўтказилиб, муаммоли ёшларнинг ота-оналари билан тушунтириш ишлари олиб борилган. Фарзандига таълим бериш мажбуриятини бажармаган 5 48 нафар ота-оналарга нисбатан маъмурий баённомалар расмийлаштирилган.

Хонадонма-хонадон хатлов ишлари орқали 12 129  нафар хориждаги ёшлар баланси шакллантирилган. Уларнинг 11 305 нафари ишлаш учун, 598 нафари ўқиш учун ҳамда 229 нафари доимий яшаш ва бошқа сабабларга кўра чиқиб кетгани аниқланган.

“Беш ташаббус олимпиадаси” доирасидаги лойиҳаларининг биринчи мавсумида 315 302 нафар ва иккинчи мавсумида

346 580 нафар ёшлар жалб этилган.

Иқтидорли ёшларни қўллаб-қувватлаш борасидаги натижалар ҳам салмоқли. Халқаро имтиҳон тизимлари бўйича юқори балл тўплаган 1163 нафар ёшларга 1 миллиард 938 миллион сўмлик имтиҳон топшириш харажатлари қоплаб берилган.

2024 йилда Ёшларга оид давлат сиёсати борасида амалга ошириладиган мақсадли кўрсаткичларни белгилаб олиниб, 9 та йўналишда, жумладан, давлат кўмагига муҳтож “оғир” тоифадаги ёшлар билан ишлаш йўналишида, ишсиз ёшлар бандлигини таъминлаш, битирувчи ёшлар бандлигини таъминлаш, хориждаги ёшлар билан ишлаш, норасмий банд ёшларга ўзини-ўзи банд қилиш орқали бандлигини таъминлашга кўмаклашиш, “Ёшлар дафтари”га киритилган ёшларга кўмаклашиш, ҳуқуқбузарлик содир этишга мойиллиги бўлган ёшлар ва вояга етмаганлар билан тизимли ишлаш, маҳаллаларда ёшларни “Беш ташаббус олимпиадаси”га жалб этиш ва уларнинг бўш вақтини мазмунли ташкил этиш, иқтидорли ёшларни излаб топиш, истеъдодини рўёбга чиқариш ва уларни қўллаб-қувватлашга кўмаклашиш йўналишларида жами 506 758 нафар ёшлар қамраб олинади.

Шунингдек, “Ибрат фарзандлари” Youtube платформаси орқали 81 903 нафар, “lbrat Academy” мобил иловаси орқали 250 000 нафар, “UzChess” лойиҳасига 30 996 нафар, волонтёрлик ва лидерлик лойиҳаларга 52 497 нафар ҳамда интеллектуал ўйинларга 91 362 нафар ёшларни кенг жалб қилиш чоралари кўрилади.

 

​YUKSAK MARRALARNI KO’ZLAGAN O’G’LON

      Inson irodasi, uni hayot sinovlarida toblaydi, sabr bilan jamiyatda oʼz oʼrnini topishga undaydi. Matonat esa, ezgulik ila maqsad sari dadil intilishga, bu yoʼldagi barcha qiyinchiliklarni mardonavor yengish uchun cheksiz quvvat bagʼishlaydi.

Ma’lumki, “Sambo”-sport kurashi turi. Unga kurashning milliy turlaridagi eng samarali usullar asos qilib olingan. XX-asrning 30-yillarida SSSRda paydo boʻlgan.

Bizning bugungi qahramonimiz Saidaliakbar Yusupov 2010-yildan buyon sportnining aynan shu turi bilan muntazam ravishda shug’ullanib kelayotir.

– Ushbu sport turi hayotimning ajralsam bir qismiga aylanib ulgurdi, desam adashmagan bo’laman. Insonning tarbiyasida ota-ona asosiy rolda bo’lsa, uning hayotda kasb-hunarli bo’lib, o’z yo’lini topib ketishida, shubhasiz, ustozlarining o’rni bo’lakcha. Men, dastlabki saboqlarni chinakam fidoyi ustozlarim, ko’plab shogirdlarini yuksak shohsupalarga chiqishida beminnat xizmat qilgan inson Ulug‘bek Raxmonov va Shavkat Baratovlardan olganman. Bu oliyjanob ustoz bilan haqli ravishda faxrlanaman, – deydi biz bilan suhbatda Saidaliakbar.

Bugungi kunga qadar mazkur sport turi bo’yicha 2017 yil 12-16-oktabri kunlari Sеrbiyaning Novisad shaxrida bo’lib o’tgan Sambo sport turi bo’yicha Jaxon chеmpionatida faxrli 2-o’rinni, 2019 yilning 04-07-sеntabr kunlari Janubiy Korеya davlatining Chungju shahrida “Butunjahon o’yinlari”da 80 dan ortiq davlatlar o’rtasida sportning sambo turi bo’yicha bo’lib o’tgan yirik musobaqada faxrli 3-o’rinni, shuningdеk, 2019 yil 18-20-oktabr kunlari Ukraina davlatining Kiеv shahrida “COMBAT JU-JUTSU” sport turi bo’yicha bo’lib o’tgan jahon chеmpionatida faxrli 3-o’rinni egallagan.

U o’qish davomida 2022 yilning 30-31-iyul kunlari Samarqand shahrida bo’lib o’tgan “COMBAT JU-JUTSU” sport turi bo’yicha O’zbеkiston chеmpionligini qo’lga kiritgan. Qolaversa, 2022 yilning 09-11-sеntyabr kunlari Buxoro shahrida bo’lib o’tgan “COMBAT JU-JUTSU” sport turi bo’yicha Osiyo chеmpionatida faxrli 2-o’rinni, 2022 yilning 02-04-dеkabr kunlari Ispaniyaning Barsеlona shahrida “COMBAT JU-JUTSU” sport turi bo’yicha bo’lib o’tgan Jahon chеmpionatida faxrli 3-o’rinni, 2023 yilning 15-18-iyun kunlari Qozoqistonning Alma-ota shahrida “COMBAT JU-JUTSU” sport turi bo’yicha bo’lib o’tgan Osiyo chеmpionatida 1-o’ringa loyiq dеb topildi.

S.Yusupov sportga bo’lgan qiziqishi tufayli 2023 yilda “COMBAT JU-JUTSU” sport turi bo’yicha “Xalqaro toifadagi Hakam” lisеnziyasini qo’lga kiritdi. 2021 yilda sportning sambo turi bo’yicha sport ustasi unvonini qo’lga kiritgan.

– Bu yutuqlar, faqat mening yutuqlarim emas, menga ishonch bildirgan ustozlarim, ota-onamning, har dam yonimda turib, meni qo’llab-quvvatlab turgan barcha qalban yaqinlarimning ham yutug’idir. Ularning ishonchi, daldasi meni har lahza chempion bo’lish, yuksak marralarni qo’lga kiritishimga undaydi. Kelgusida ham O’zbekistonimiz bayrog’ini, ramziy ma’noda aytganda, bundan-da ko’klarga ko’taraman, – deydi u.

Bunday musobaqalarni o‘tkazishdan maqsad: yoshlarni jismoniy tarbiyaga jalb qilish, ular o‘rtasida tajriba almashuvini kuchaytirish, sportchilar va trenerlar mahoratini oshirish, ushbu sport turini yanada rivojlantirish, sog‘lom hamda Vatanimiz ravnaqiga o‘z hissasini qo‘shadigan yosh avlodni tarbiyalash hisoblanadi.

Yuksak marralarni ko’zlagan Saidaliakbarning kelajakda olimpiada o’yinlarida ham g’olib bo’lib, uning shohsupalarida bayrog’imizni dast tutishiga va yurt koriga yaraydigan inson bo’lib yetishishiga ishonamiz.

­Dilnavoz To‘xtayeva                                                                “Buxoro yoshlari” muxbiri

Ёшлар – Янги Ўзбекистоннинг бетакрор бойлиги

   “Ҳеч қачон унутманг, сизлар инсон ҳар томонлама эркин, озод ва фаровон яшайдиган Янги Ўзбекистон ҳамда Учинчи Ренессанс бунёдкорларисиз”

                                               Шавкат Мирзиёев

Бугун ёшларга очилган эшиклар туфайли барча соҳаларда айниқса, олий таълим тизимидаги талабалар дунёнинг турли минтақасидаги энг нуфузли олийгоҳларга ўқишга кирмоқда. Ўз ихтироларини амалга ошириб, дунёга ибрат бўлмоқда ва учтадан ўнтагача хорижий тилларда эркин гапиряпти. Сўнгги олти-етти йилда ёш вазир ўринбосари, ёш ҳоким, ёш тадбиркор, ёш лидер ва янги кўп ишлатадиган атама кириб келди. Ёшларнинг орзу интилишларига, муаммоларига ечим топадиган янгича ишлаш механизмлар – “Ёшлар ишлари агентлиги”, “Ёшлар дафтари”, “Ёшлар баланси”, “Ёшлар келажагимиз” жамғармаси фаолияти ҳар бир ёшга янги ҳаёт бахш этмоқда.

Бугун давлат раҳбарининг дунёда бетакрор институт – маҳаллаларда 9 минг 500 нафар ҳоким ёрдамчилари ва айниқса, ёшлар етакчисининг ўрни беқиёс бўлиб, улар томонидан маҳалла аҳолиси ва ёшларини муаммолари эшитилмоқда. Ушбу янги тизим асосида 10 миллиондан зиёд йигит-қизларини қамраб олган “Ёшлар баланси” шакллантирилиши ёки ҳозирга қадар “Ёшлар дафтари”га киритилган минг-минглаб йигит-қизларнинг муаммоларини ҳал этилди. Биргина ўтган 2023 йилда амалиёти йўлга қўйилган, яъни – давлатнинг алоҳида эътиборига муҳтож 396 минг нафар ёшлар мутасадди раҳбарларга бириктирилиб, улар билан индивидуал ишлаш орқали 331 мингининг ҳаётда ўз ўрнини топишига кўмаклашилди. Ва натижада, 94 минг нафарининг бандлиги таъминланди, 56 минги касб-ҳунарларга қитилиши жамоатимизда ҳар бир ёш давлат ҳимоясида, қўллаб-қувватловида эканига ёрқин мисол бўлди. Ўтган йилнинг ўзида “Ёшлар дафтари” орқали кўрсатиладиган ёрдам турлари сони 30 тага етганини ҳамда ёшлар етакчилари тавсияси билан 338 минг нафар йигит-қизга 444 миллиард сўмлик ёрдам кўрсатилгани ва бунинг натижасида талабаларнинг шартнома маблағлари тўлангани, хорижий тиллар ва замонавий касбларга ўқитиш харажатлари қоплаб берилгани ҳамда ишсиз ёшларга меҳнат қуроллари ажратилганини ўзи миллонлаб ёшларнинг жамиятимиздаги ижтимоий муаммоларини ёнига бориб ечишга замин бўлди.

 

Олий таълим ва ёшлар…

Ўтган етти йилда ёшларни олий таълимга жалб қилиш даражаси 9 фоиздан 40 фоизгача кўтарилди. Ёшларни талабаликка қабул қилиш ва уларга сифатли таълим беришда ҳам мутлақо янги қулайликлар яратилди. Жумладан, қачонлардир “1 август” куни минглаб ёшларни бир кунда, бир вақтда тест синовларига жалб қилиш, абитуриент ва унинг ортидан келган ота-она, яқинларининг кўплаб қийинчилик, ноқулайликлари бартараф этилди. Кузатувчи ота-оналар, яқинлари учун ҳам соя- салқин жойларда ўриндиқлар, ўз фарзандини тест синови ўтадиган жойдаги ҳолатини катта экранлар орқали онлайн тарзда кўриб туриш имконияти яратилди. Шунингдек, замонавий бинолар, ўқув аудиториялари, бўш вақтни мазмунли ўтказиш учун қулай ва имконияти кенг бино-иншоотлар қуриб фойдаланишга топширилди. Талабалар шартнома-тўловларини тўлашидаги ижтимоий муаммолар ҳам кўриб чиқилди. Умуман олганда, бугунги Ўзбекистон ёшларининг сифатли таълим олиши ва жамиятда ўз ўрнини топиши учун 30 дан ортиқ кўринишдаги имтиёз ва қулай хизмат тизими амал қилмоқда.

Бухоро давлат университети мисолида сўз юритадиган бўлсак, Олийгоҳда 2023 йилда 22 329 нафар талаба таҳсил олган ва уларнинг 12 258 нафари кундузги, 1 293 нафари кечки, 8 618 нафари сиртқи ва масофавий 210 таълимда таҳсил олмоқда.

Университетда таҳсил олувчи талабалар орасидан 2022-2023 ўқув йилида 13 нафар бўлса, 2023-2024 ўқув йилида 29 нафар Президент ва турли номдаги номдор стипендиатлар бўлган. Ўзбекистон ва халқро спорт мусобақаларида пешқадам бўлган талабаларимизнинг саноғи чексиз. Зулфия номидаги давлат мукофотини қўлга киритган қизларимиз ҳам бор.

Юзлаб тадбирлар борки, талаба-ёшларимизни маънавий қўллаб-қувватлашга қаратилган. Моддий таъминлаш масалалари ҳам самарали амалга оширилган. Ўтган йилда олийгоҳда таҳсил олиб, ижарада истиқомат қиладиган талабаларнинг ижара шартномалари асосида тўловлар миқдори 2 201 700 000 сўмни ташкил этган. 2023 йилда 361 нафар талаба 1 157 861 920 сўм миқдорида бюджет маблағлари ва  526 нафар талаба 719 231 744 сўм миқдорида бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан моддий рағбатлантирилган. 887 нафар талабага 1 877 093 664 сўм миқдорида моддий ёрдамлар берилган. Салкам 100 нафарининг шартнома-тўловлари маҳаллий ҳокимликлар ва ҳомийлар томонидан тўлаб берилган.

Ҳар бир қилинаётган ишлар, илгари сурилган мақсадлар талабаларни илғор, ташаббускор ва интилувчанликка чорлаш, маънавий иммунитетини ошириш, сифатли таълим шароитини яратишга қаратилган. Ёшлар Ўзбекистонимизнинг бетакрор бойлиги экан, бу неъматни зако илму маърифат, такбирли, гўзал амаллар билан суғориб, илдизи мустаҳкам инсонлар бўлиб етишиши учун ҳаракат ва изланишдан тўхтамаймиз.

Обиджон Ҳамидов,

Бухоро давлат университети ректори.

Чанг кўчаларингдан айланай, қишлоқ!

Қумтупроқ йўлда оёқяланг бўлиб олиб, бўйи баробар қум чангитиб, ёғочни «от» қилиб, югуриб келаётган болаларни кўриб, кўз тўймайди. Чувиллашиб келаётган болалар шу кўйи ўзларини қишлоқ ўртасидан оқиб ўтаётган лойқа сувли ариққа отишади. Ариқдан чиқа солиб, майсалар устида ўмбалоқ ошишади… Жуда гўзал манзара!

Одатда кўпчилик қаттиқ қишлоқ ҳаётидан ўзини орқага тортади. Шунинг учун ранги униққан кўйлакларидан тутун ҳиди анқиб турадиган холалар мол тезагидан таппи қилишга мажбур бўлишади. Тўғри, шаҳар иқлими сизга янгидан янги енгилликлар, қулай имкониятларни беради. Лекин, қишлоқда ҳаммаси бошқача.

Қишлоқда тонг саҳарлаб уйғониб, ишни тугаллаётганингизда шаҳарликлар еттинчи осмонида туш кўраётган бўлади. Қулоғи бураб қўйилган бўлса-да, фалон пуллик будильникларнинг эгасини уйғотишга “дух”и етмайди. Қуёш ғазабланиб, бошининг устига келсагина тўшагидан зўрға уйғонади аксар аҳли шаҳар.

Бувим: “Қуёшдан кейин турсанг, майитлар қаторига қўшиласан, қанча вақтли турсанг, елкангга фаришталар қўниб ишингнинг омади чопқиллайди, унум бўлади,” – дердилар.

Шаҳарнинг қулайлигию имкони, ўша 24 соат “вип” бўладиган свет, гази ўз йўлига. Балки, шунинг учун табиатнинг қайноқ меҳрини, нафасини ҳис қилишдан, овозини тинглашдан мосуво бўлишади баъзи шаҳарликлар… Бунинг учун қишлоқ одамларидаги соддалик-оддийлик, беғуборлик керак, бу “рецепт” эса уларнинг ҳаммасида ҳам йўқ.

Қишлоқ… Бу ерда текис асфальт ётқизилмаса-да бағрини ерга бериб ётган лаппак тошлар бора-бора одамларга фойдам тегсин, маъносида текислайди ўз-ўзини (балки, қадамлар зарбидан текисланар у тошлар, ким билади, дейсиз), аммо тили эндигина чиқаётган гўдаклар устини кир қилиб, тупроқда эмаклаб юришни машқ қилиши учун энг яхши жой – бу қишлоқ. Янги тушган келинчакнинг уялиб, қизариб тонг саҳарда кўча супураётгани тасвири билан янада гўзаллашади қишлоқ. Онасининг елинларидан баҳраманд бузоқчанинг “кўрсатиб қўяман ҳали” қабилидаги эркаланиб, ер тепишларини ҳаяжон билан фақат қишлоқда кузатса бўлади. Осмонўпар биноси бўлмаса бўлмасин, лекин ака-ука, опа-сингилчалар кир кўйлакчаларини ўйнатиб, варрак учирса бўладиган кенглиги бор қишлоқнинг. Кўнгил яйрайди, кўз қувнайди, руҳият тинчиб, роҳатланади киши.

Қишлоқда меҳр сероб, олтмишдан ошган кампир ҳам меҳри товлаб набирасини опичлайди, уради-чертади (албатта, яхши бўлсин, деб).

Қарангки, қишлоқда оналар, опалар киприк уламайди, андакка соч бўямайди, тирноқ қўймайди, баланд пошна киймайди. Чунки, билишади: тандирга кирса, улама киприкларининг, чангда юрса, бўялган сочларининг, хамир қорса, кир ювса, тирноқларининг, қишлоқнинг ўнқир-чўнқирида юрса, баланд пошнасининг бир тийинлик қадри қолмайди…

Баъзан ернинг энг яхши оналари қишлоқ аёлларимикин, деган хаёлга ҳам бориб қоламан (аслида, оналарнинг ҳаммаси яхши) Ҳатто, буни эътиборсизликдан эмас, ташвиши кўплигидан ўзи учун вақт ажратолмайдиган мунисаларимизнинг бошидаги эгри боғланган рўмоллар билдириб қўяди.

Оталар-чи? Улар ҳам шундай, шубҳасиз. Айниқса, далани иккинчи уйи, деб билган оталар… Пешонасидан оққан ҳар томчи тер учун минг рози фарзандларини, деб. Шунга яраша жажжи қўлчалари билан дадасининг терлаган бўйнидан энтикиб қучиб олган қизалоқнинг зум ўтмай, ўша қўлчалари билан отасининг пайпоғини чала бўлса-да, меҳр билан юқишлари… энтикиб кузатасан қишлоқ ҳаётини..

Сабр қилиш нималигини ўргатади, меҳр-оқибат, самимиятдан дарс беради қишлоқ…

Жасмина Жамолова,

Ромитан туманидаги 

“Фарҳод Фармон хусусий мактаби” ўқувчиси.

«Янги Ўзбекистонни ёшлар билан бирга қурамиз»

Давлатимиз раҳбари халқимизга йўллаган Янги йил байрами табригида 2024 йилни мамлакатимизда “Ёшлар ва бизнесни қўллаб-қувватлаш йили” деб эълон қилганлиги бизга, яъни Ёшлар ишлари агентлиги вакилларига алоҳида масъулият юклайди. Йил бошидан ана шу масъулиятни ҳис қилиб ишга киришдик.

Янги йилда ёшларни қўллаб-қувватлаш бўйича олдимизга бир қатор вазифаларни белгилаб олганмиз. Жумладан, “Омбор дафтари” шакллантириладиган бўлди. Бу ҳар бир йўналиш бўйича, яъни оғир тоифадаги ёшлар бўладими, иқтидорли йигит-қизларми ёки хорижда меҳнат қилаётган ёшларми, уларнинг муаммоларини ечиш, қизиқишлари бўйича кўмак кўрсатишга хизмат қилади.

Умуман, ҳар қандай жамият тараққиётида унинг келажагини таъминлайдиган ёш авлоднинг соғлом ва баркамол бўлиб вояга етиши ҳал қилувчи ўрин тутади. Шу сабабли, мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотларимиз кўлами ва самарасини янада оширишда ҳар томонлама етук, замонавий билим ва ҳунарларни пухта эгаллаган, азму шижоатли, ташаббускор ўғил-қизларга таянишимиз бугунги давримизнинг талабидир.

Барчамиз ўз олдимизга мамлакатимизда Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этишдек улуғ мақсадни қўйган эканмиз, бунинг учун ёшларимизни ҳар томонлама қўллаб-қувватлашга қаратилган янги муҳит ва шароитларга мослашиб, ўз танлаган йўлларидан оғишмай қадам ташлашлари учун тиргак бўлишимиз лозим. Ўз олдига катта марраларни қўйиб, уларга эришишлари учун ёшларга кенг имкониятларни яратиш ва ҳар томонлама кўмак бериш – бугун ҳар қандай даражадаги раҳбар олдида турган энг устувор вазифа бўлиши зарур. Шундагина фарзандларимиз халқимизнинг асрий орзу-умидларини рўёбга чиқарадиган буюк ва қудратли кучга айланади.

 

Сирожиддин Умуров, 

Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ҳузуридаги  Ёшлар парламенти аъзоси